Πέρα από το ότι οι έμποροι ναρκωτικών είναι καλοί φίλοι και πελάτες των τραπεζών, τα ναρκωτικά έχουν ενσωματωθεί στην κουλτούρα του «δυτικού πολιτισμού». Ενα «αγαθό» με μεγάλη ζήτηση που.... η απαγόρευσή του τού εξασφαλίζει υψηλές τιμές. Αλλά δεν είναι μόνον οικονομικός παράγων οι ντίλερ. Σε πολλές χώρες οι βαρόνοι της ηρωίνης συνδέονται -αν δεν ασκούν- με την πολιτική εξουσία.
Η δεκαετία του '60 μαζί με τα «παιδιά των λουλουδιών» έφερε και τη μαριχουάνα. Η δεκαετία του '70 το ροκ και την ηρωίνη. Η δεκαετία του '80 και οι γιάπις την κοκαΐνη και τα '90s το έκστασις, το κρακ, το σίσα. Η νέα χιλιετία έρχεται με νέα συνθετικά ναρκωτικά. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΗΕ, σε όλο τον κόσμο σήμερα υπάρχουν πάνω από 50 εκατομμύρια τακτικοί χρήστες ηρωίνης, συνθετικών ναρκωτικών και κοκαΐνης.
Στις ΗΠΑ
Η παράνομη αγορά ναρκωτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι από τις πιο κερδοφόρες στον κόσμο και απασχολεί πάνω από 60 εκατομμύρια ανθρώπους. Κάθε χρόνο περίπου 116 εκατομμύρια οχήματα διασχίζουν τα χερσαία σύνορα με τον Καναδά και το Μεξικό, 90.000 πλοία, 157.000 σκάφη που μεταφέρουν 400 εκατομμύρια τόνους κοκαΐνης, ηρωίνης, μαριχουάνας, MDMA και μεθαμφεταμίνης για διανομή στις γειτονιές των ΗΠΑ. Εκατομμύρια Δομινικανοί, Πορτορικανοί, Μεξικανοί, Τζαμαϊκανοί κ.ά. ζουν από αυτό το εμπόριο που έχουν στα χέρια τους -σε επίπεδο λιανικής- συμμορίες όπως οι Crips, οι Bloods και «μαφίες» με χιλιάδες παράνομα εργαστήρια.
Οι περισσότερες εισαγωγές ναρκωτικών στις ΗΠΑ προέρχονται από μεξικανικά καρτέλ, με τζίρο 10 δισεκατομμύρια δολάρια, με τα οποία ζουν εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες. Οι έμποροι ναρκωτικών χρησιμοποιούν συχνά ανήλικους -που έχουν λιγότερα προβλήματα αν συλληφθούν. Ενας Μεξικανός απελπισμένος έφηβος θα κάνει τα πάντα για 300 δολάρια. Η διαφθορά στο Μεξικό και η μη δίωξη γνωστών εμπόρων και ηγετών συμμοριών αύξησε την ανάπτυξη της βιομηχανίας των ναρκωτικών.
Οι έμποροι έγιναν πλουσιότεροι και μπορούσαν να εξαγοράσουν την τοπική εξουσία ή να εκλέγουν δημάρχους, μαζί ίσως με την ίδια την κυβέρνηση ή διώκτες αξιωματικούς. Σχεδόν μισό εκατομμύριο «εργάτες» και διαμεσολαβητές εργάζονται σ' αυτή τη βαριά βιομηχανία και 3,2 εκατομμύρια Μεξικανοί εξαρτώνται από τα καρτέλ των ναρκωτικών που επενδύουν στην τοπική κοινωνία και συμβάλλουν στην εκπαίδευση και την υγεία ή παρέχουν έμμεσα θέσεις εργασίας.
Σε πολλές χώρες ολόκληρες οικογένειες εμπλέκονται στην παραγωγή ή την εμπορία. Στο Αφγανιστάν η απασχόληση αυτή βοηθά στη χειραφέτηση των γυναικών, που αποκτούν μαζί με το εισόδημα και ανεξαρτησία. Η νέα οικονομία μεταφέρει την εξουσία μέσα στην οικογένεια στους νέους και δημιουργεί μια νέα κοινωνική τάξη: τους νεόπλουτους.
Το Τρίγωνο του λευκού θανάτουΤο Αφγανιστάν -από όπου προερχόταν το βαρύ φορτίο, μέσω Ιράν- είναι σήμερα ο μεγαλύτερος παραγωγός οπίου σε όλο τον κόσμο. Μαζί με το Λάος και τη Βιρμανία αποτελούν το «Χρυσό Τρίγωνο». Η αμερικανική παρέμβαση ευνόησε το εμπόριο. Τα τελευταία χρόνια κατά όλες τις εκτιμήσεις το 83%-97% της κατανάλωσης προέρχεται από δω, αφήνοντας κατά μία εκτίμηση 4 δισ. σε 200.000 οικογένειες. Η χώρα, εκτός από όπιο, είναι και ο μεγαλύτερος παραγωγός κάνναβης.
Τα εργαστήρια παραγωγής ηρωίνης έχουν πολλαπλασιαστεί στο Αφγανιστάν από τα τέλη της δεκαετίας του '90. Σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά, το Αφγανιστάν παρήγαγε περίπου 8.200 μετρικούς τόνους οπίου. Το εμπόριο οπίου αποδείχθηκε πιο αποδοτικό από πλευράς κόστους από το εμπόριο των ζώων, δεδομένου ότι μεγάλες ποσότητες οπίου είναι ευκολότερο να μεταφερθούν από τα ζώα.
Περίπου το 15% του αφγανικού ΑΕΠ εξαρτάται από εξαγωγές σχετικές με ναρκωτικά. Οι εκτιμήσεις του ΟΗΕ για το 2012 δείχνουν ότι το ποσόν ανέρχεται σε 2,4 δισ. δολάρια. Οι εκτάσεις στις φυτείες σπόρων παπαρούνας -από όπου παράγεται το όπιο- αυξήθηκαν τη χρονιά αυτή κατά 36%. Τα στρέμματα σήμερα ανέρχονται σε 516.000 από 477.000 που είχαν καταμετρηθεί σε παλαιότερη έρευνα. Οσον αφορά στη συνολική παραγωγή, που για το 2012 ήταν 3.700 τόνοι, τη χρονιά που διανύουμε ο αριθμός αγγίζει τους 5.500 τόνους. Η παραγωγή, όπως είδαμε, είναι πολύ μεγαλύτερη από άλλες χρονιές. Σε κάθε περίπτωση το Αφγανιστάν είναι ο κύριος προμηθευτής ηρωίνης παγκοσμίως.
Βαλκάνια, η Κολομβία της Ευρώπης
Οι Τούρκοι μαφιόζοι είναι οι χονδρέμποροι της Ευρώπης. Η αλβανική μαφία ελέγχει την εισαγωγή και διακίνηση κάνναβης, κοκαΐνης και ηρωίνης. Η νιγηριανή αναλαμβάνει να φτάσει το εμπόρευμα από τα αεροδρόμια και τα λιμάνια στο δρόμοΣτα Βαλκάνια, την «Κολομβία της Ευρώπης», η γειτονική μας Αλβανία, χρησιμοποιείται ως τράνζιτ για τη μεταφορά ναρκωτικών προς άλλες χώρες. Οι ιδιοκτήτες ταχύπλοων σκαφών που διακινούν λαθρομετανάστες είναι πολύ φυσικό να είναι οι ίδιοι με αυτούς που διακινούν ναρκωτικά. Οι διαμεσολαβητές συνεργάζονται με ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Αλβανία, κυρίως αραβικές, οι οποίες αναλαμβάνουν τη διαμονή των λαθρομεταναστών μέχρι τη μεταφορά τους στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για τα ναρκωτικά του υπουργείου Δημόσιας Τάξης, η Αλβανία και η Τουρκία έχουν εξελιχθεί σε βασικά κέντρα διακίνησης χασίς και ηρωίνης. Η ποσότητα των ναρκωτικών που περνά από την Τουρκία με κατεύθυνση την Ευρώπη είναι τέσσερις με έξι τόνοι το μήνα. Εκτός από την κάνναβη, οι Αλβανοί διακινητές φιξάρουν την κοκαΐνη που εισάγεται από την Κολομβία και στη συνέχεια την εξάγουν στην Ευρώπη. Στη νότια Αλβανία παράγεται και όπιο, μεγάλο μέρος του οποίου διοχετεύεται στα εργαστήρια της ΠΓΔΜ. Το μεγαλύτερο μέρος της ηρωίνης μεταφέρεται οδικώς μέσω Ιταλίας, ενώ ορισμένες ποσότητες μεταφέρονται μέσω θαλάσσης. Τα τελευταία χρόνια οι Αλβανοί μαφιόζοι έχουν πάρει την πρωτιά στο εμπόριο ηρωίνης από τους Τούρκους.
Σύμφωνα με την έκθεση, η Αλβανία έχει αναδείξει σε εθνική την καλλιέργεια κάνναβης με πελάτες σε χώρες όπως η Αυστρία, η Γερμανία, η Ελβετία, η Ιταλία και φυσικά η Ελλάδα. Η Αλβανία είναι ο βασικός χώρος τράνζιτ ηρωίνης και κοκαΐνης, καθώς τα σύνορά της με το Μαυροβούνιο, την ΠΓΔΜ και το Κοσσυφοπέδιο είναι αφύλακτα. Στην Ελλάδα τα ναρκωτικά -όπως παραδέχεται η Αστυνομία- διακινούνται μέσω κοντέινερ (εμπορευματικοβώτια), με πλοία, τρένα, αυτοκίνητα, λεωφορεία και σκάφη. Τα φορτηγά ΤΙΡ είναι ο πιο ασφαλής τρόπος, αφού οι διακινητές ηρωίνης προτιμούν την οδική μεταφορά περισσότερο από κάθε άλλο μέσον.
Πολλοί από τους διακινητές διατηρούν νόμιμες εταιρείες μεταφορών. Τα τελευταία χρόνια οι διακινητές προτιμούν τα λεωφορεία που φτάνουν στην Ελλάδα από Τουρκία αλλά και τις Σλοβενία, Κροατία, Βουλγαρία και ΠΓΔΜ. Οι Τούρκοι μαφιόζοι ωστόσο είναι οι χονδρέμποροι της Ευρώπης. Η αλβανική μαφία ελέγχει την εισαγωγή και διακίνηση κάνναβης, κοκαΐνης και ηρωίνης. Η νιγηριανή αναλαμβάνει να φτάσει το εμπόρευμα από τα αεροδρόμια και τα λιμάνια στο δρόμο.
Στην Ελλάδα το 2012 έφτασαν στα δικαστήρια δέκα χιλιάδες υποθέσεις με δεκατρείς χιλιάδες κατηγορουμένους για 13,5 τόνους κάνναβης, 340 κιλά ηρωίνης, 463 κιλά κοκαΐνης, 18.000 ΚΗΑΤ, 3.000 δόσεις LSD και 64.000 «χαπάκια». Δεν συμπεριλαμβάνονται σε όλα αυτά μικρότερες ποσότητες ψυχοτρόπων ουσιών, όπως κεταμίνη και παραισθησιογόνα, διεγερτικά, κρακ, έκστασις και αμφεταμίνες, αιθυλοαμφεταμίνες και κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη.
Ανάμεσα στις κατασχέσεις θα βρούμε περισσότερα από 30.000 φυτά, σπόρους, τσιγαριλίκια, ακατέργαστο όπιο, μεθαδόνη, κωδεΐνη και 170 φυτά υπνοφόρου μήκωνος. Οι υποθέσεις αυτές είναι πολύ κάτω από το μέσον όρο, αφού την πενταετία 2007-2011 θα γίνουν περίπου εβδομήντα χιλιάδες συλλήψεις για 40 τόνους κάνναβης, πάνω από δύο τόνους ηρωίνης και λιγότερο από δύο τόνους κοκαΐνης, οπιούχων, διεγερτικών και άλλων ναρκωτικών, όπως το έλαιο σασσάφρου, χασισέλαιο και νέα συνθετικά ναρκωτικά.
Φυσικά τα πρωτεία κατέχουν η Αττική και η Θεσσαλονίκη, αλλά στη διακίνηση κάνναβης η Ηπειρος ξεπερνά κάθε προηγούμενο με ποσοστό 45% στις κατασχέσεις. Οι περισσότερες κατασχέσεις ηρωίνης (66%) έγιναν στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη (16%) και οι λιγότερες ( 2,6%) στην Κρήτη, η οποία κατέχει μαζί με την Καβάλα (43%) τα πρωτεία σε κατασχέσεις ακατέργαστης κάνναβης (30%). Το 89% των κατασχέσεων κοκαΐνης έγιναν στη Θεσσαλονίκη. Φυσικά οι περισσότερες συλλήψεις γίνονται στον Εβρο, τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο.
Η χερσαία διακίνηση ηρωίνης περνά από την Τουρκία με δύο δρόμους. Η βόρεια οδηγεί στη Ρουμανία, την Ουγγαρία ώς την Τσεχία. Η νότια είναι η διαδρομή από την Ελλάδα και την Αλβανία ώς την Κροατία και τη Δυτική Ευρώπη. Μέσα σε μια χρονιά μπορεί να έχουν διακινηθεί 15 τόνοι, με πρώτες σε κατασχέσεις την Τουρκία και τη Σερβία.
Πολλά ναρκωτικά φτάνουν από το Ιράν στην Ουκρανία και τη Ρουμανία -μέσα από τα βουνά του Καυκάσου, για να φτάσουν στη Δυτική Ευρώπη, όπως στο Βέλγιο, όπου φαίνεται ότι κατευθυνόταν το φορτίο-μαμούθ που βρέθηκε στην Ελευσίνα και το Κορωπί. Κάποια φορτία ηρωίνης διακινούνται από αέρος κατ' ευθείαν από την Τουρκία ώς την Κεντρική Ευρώπη.
Η συντριπτική πλειονότητα των κατηγορουμένων για υποθέσεις ναρκωτικών είναι Ελληνες. Ακολουθούν οι Αλβανοί και πολλές ακόμα εθνικότητες, όπως Βούλγαροι, Γεωργιανοί, Αφγανοί, Πακιστανοί κ.ά. Οι νεκροί από ναρκωτικά είναι κατά πλειονότητα επίσης Ελληνες: 20-30 χρόνων, άγαμοι, χαμηλής εκπαίδευσης και αγνώστου επαγγέλματος ή άεργοι.
Εγνατία, η λεωφόρος της ντρόγκας
Η Ελλάδα αποτελεί σταθμό στο δρομολόγιο της ηρωίνης από την κύρια παραγωγό χώρα, το Αφγανιστάν, προς την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Από τη ΝΑ Ευρώπη και την Ελλάδα εκτιμάται ότι διέρχονται κάθε χρόνο 60 με 65 τόνοι ηρωίνης. Το 67% της ηρωίνης που κατασχέθηκε τη διετία 2011-2012 σε όλα τα Βαλκάνια εντοπίστηκε σε Ελλάδα και Βουλγαρία. Σε κάθε περίπτωση, η βασική οδός είναι η Εγνατία, καθώς οι διακινητές επιλέγουν κυρίως την οδική μεταφορά των ναρκωτικών.
Οι κατασχεθείσες ποσότητες ηρωίνης στα σύνορα με την Τουρκία και στα σημεία εξόδου της Εγνατίας -στο λιμάνι Ηγουμενίτσας- αποδεικνύουν ότι οι έμποροι επιλέγουν αυτόν τον άξονα. Η ηρωίνη καταλήγει στην Ιταλία και από εκεί στη Δυτική Ευρώπη, όπως διαπιστώνουν για τον τρόπο δράσης των κυκλωμάτων διακίνησης ηρωίνης στην Ελλάδα οι συντάκτες της τελευταίας έκθεσης του Συντονιστικού Οργάνου Δίωξης Ναρκωτικών (ΣΟΔΝ).
Η Europol, στην έκθεσή της για το Οργανωμένο Εγκλημα στην Ευρώπη το 2013, εντοπίζει τον κρίσιμο ρόλο της τουρκικής μαφίας που εμπλέκεται σε διάφορα στάδια της διακίνησης ηρωίνης από τη Νοτιοδυτική Ασία στις αγορές της Ευρώπης. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως στην πρόσφατη υπόθεση με το φορτίο-μαμούθ βασικό ρόλο έχουν Τούρκοι και ένας Ιρανός. Οι Τούρκοι μεγαλέμποροι είναι αυτοί που έχουν σχέσεις τόσο με «προμηθευτές» στις χώρες παραγωγής όσο και με μεταφορείς προς τις χώρες προορισμού.
Η ποσότητα ακατέργαστης κάνναβης, που κατασχέθηκε στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, από 23 τόνους το 2011 έφτασε τους 48 τόνους το 2012. Το 2013 κατασχέθηκαν απ' όλες τις διωκτικές αρχές 20 τόνοι ακατέργαστου χασίς. Το 2012 ανήλθαν μόλις σε 356 κιλά αντί 48,2 τόνων κόκας που εντοπίστηκαν την ίδια χρονιά σε Ολλανδία, Πορτογαλία και Βέλγιο. Οπως είναι φανερό, οι δυόμισι τόνοι της ηρωίνης που κατασχέθηκε στην Αττική -σε σχέση με τους 60-65 τόνους που διακινούνται κάθε χρόνο- είναι μια μικρή ποσότητα, ακόμα κι είναι το μεγαλύτερο φορτίο που έχει κατασχεθεί στην Ευρώπη.
πηγη
