Ρωσία - Γεωργία: Φως στο βάθος του τούνελ;

Πρόσφατα οι ρωσο-γεωργιανές σχέσεις σημαδεύτηκαν από ένα σημαντικό γεγονός. Στη Γενεύη πραγματοποιήθηκε η συνάντηση του υφυπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας, Γκριγκόρι Καράσιν, με τον ειδικό απεσταλμένο του πρωθυπουργού της Γεωργίας για θέματα που αφορούν τις σχέσεις με τη Ρωσία, Ζουράμπ Αμπασίτζε. Ήταν η πρώτη απευθείας επαφή επίσημων εκπροσώπων της Μόσχας και της Τιφλίδας τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Στη συνάντηση, οι πλευρές συζήτησαν αποκλειστικά τις ...διμερείς σχέσεις χωρίς να θίξουν τα θέματα της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας. Σε τι μπορούν να συμφωνήσουν Ρωσία και Γεωργία; Και σε ποιές αμοιβαίες υποχωρήσεις είναι διατεθειμένες να προβούν; Τα εμπόδια που ορθώνουν στο δρόμο του εποικοδομητικού διαλόγου οι συνέπειες του πολέμου μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας τον Αύγουστο του 2008, είναι πάρα πολλά. Ως γνωστόν, η στρατιωτική αναμέτρηση τότε είχε σαν αποτέλεσμα να ηττηθεί η Γεωργία, και η Ρωσία να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας. Γεγονός, που με τη σειρά του οδήγησε την Τιφλίδα να διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με τη Μόσχα και να ανακηρύξει τις πρώην αυτόνομες περιοχές της «εδάφη υπό κατοχή».
Μεγάλες διαφωνίες
Η Ρωσία επιθυμεί να ακυρώσει η Γεωργία το νόμο «Περί κατοχής», και να σταματήσει την πολιτική που αποσκοπεί στη μη αναγνώριση των δύο αυτών δημοκρατιών. Επίσης, η Μόσχα θα ήθελε να διακόψει η Γεωργία τις προσφυγές μέσω του ΟΗΕ και άλλων διεθνών Οργανισμών, και γενικότερα, να κάνει συγκεκριμένα βήματα που θα αποδεικνύουν ότι ο «πόλεμος» με τη Ρωσία έχει λάβει τέλος. Το θέμα είναι ότι, προκειμένου να προσφέρουν στήριξη στη Γεωργία, κάποιες χώρες σπεύδουν να εγκρίνουν ψηφίσματα και να ταυτιστούν με τη θέση της Τιφλίδας περί «κατοχής». Η Γεωργία επίσης, κινητοποιείται σε όλες τις διεθνείς συνόδους προκειμένου να μην αναγνωριστεί η «ανεξαρτησία» της Αμπχαζίας και Ν.Οσετίας.
Εκτός των άλλων πάντως, η Ρωσία ζητάει από τη Γεωργία να παγώσει την πορεία ένταξής της στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θεωρώ, ότι στους τομείς αυτούς ο συμβιβασμός είναι αδύνατος. Η Γεωργία ίσως μπορεί μόνο να ελαττώσει την αντιρωσική ρητορική της, να ξαναρχίσει την εκπομπή των ρωσικών τηλεοπτικών καναλιών στην επικράτεια της χώρας, να αφήσει ελεύθερους του συλληφθέντες ρώσους πολίτες (μεταξύ αυτών και εκείνους που κατηγορούνται για κατασκοπεία) και να αποκαταστήσει την τακτική αεροπορική σύνδεση με τη Ρωσία.
Η βάση της σύγκλισης
Η Γεωργία, με τη σειρά της, τι μπορεί να περιμένει; Πιστεύω ότι η Μόσχα θα κάνει μονάχα τα ακόλουθα βήματα: Κατάργηση ή ουσιαστική απλοποίηση του καθεστώτος θεωρήσεων για τους υπηκόους της Γεωργίας, δέσμευση για τη μη χρήση βίας κατά της Γεωργίας, διακοπή της πολιτικής της αναγνώρισης Αμπχαζίας και Ν.Οσετίας, και αποκατάσταση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων. Υφίστανται και άλλα ζητήματα, τα οποία είναι δυνατό να επιλυθούν εφόσον υπάρξει η πολιτική βούληση. Για παράδειγμα, αποστολές του ΟΑΣΕ και του ΟΗΕ δεν πραγματοποιούνται στη Γεωργία, επειδή η Ρωσία έχει ασκήσει βέτο ως προς αυτές. Η επανάληψη των αποστολών αυτών είναι σίγουρα εφικτή. Η Γεωργία μπορεί ακόμα να απαιτήσει το άνοιγμα της Εθνικής οδού της Υπερκαυκασίας.
Γεννάται ωστόσο το ερώτημα: Είναι αυτό δυνατό, τη στιγμή που δεν υπάρχει συμφωνία για το καθεστώς της Αμπχαζίας και Ν.Οσετίας; Έχω τη γνώμη ότι ο διάλογος μπορεί ούτως ή άλλως να ενεργοποιηθεί. Εφόσον υπάρχουν εκκρεμή ζητήματα θεμελιώδους σημασίας τα οποία συνδέονται με διαφιλονικούμενες περιοχές, είναι σίγουρα εφικτό το ξεκίνημα ενός διαλόγου με τη Ρωσία αλλά και με το Τσχινβάλι (πρωτεύουσα της Ν.Οσσετίας) και το Σουχούμι (πρωτεύουσα Αμπχαζίας), με σκοπό να πραγματοποιηθούν συγκεκριμένα βήματα προς την κατεύθυνση της βελτίωσης των διμερών σχέσεων.
Αυτό μπορεί να συμβεί στην περίπτωση που η Ρωσία και η Γεωργία συμφωνήσουν ότι δεν μπορούν φτάσουν σε μια κοινή θέση για το καθεστώς της Αμπχαζίας και της Ν.Οσετίας, παύοντας να θέτουν θέματα συναφή με αυτές. Εφόσον συμβεί κάτι τέτοιο, μπορεί να επιτευχθεί μια συμφωνία που θα προβλέπει ότι η αντιπαράθεση σχετικά με το καθεστώς των διαφιλονικούμενων εδαφών δεν θα πρέπει να επηρεάζει τις σχέσεις ανάμεσα στους δυο λαούς. Μια ανάλογη προσέγγιση, πρέπει να αποτελέσει την αφετηρία στις σχέσεις των νέων κυβερνήσεων της Γεωργίας και της Ρωσίας.
Θα σταθεί αυτό αρκετό ώστε να διευθετηθεί η διαμάχη; Η απάντηση είναι όχι. Τα συγκεκριμένα βήματα όμως θα επιτρέψουν ώστε η διαμάχη να καταστεί διαχειρίσιμη. Το σημαντικότερο αυτή τη στιγμή είναι η ορθή και νηφάλια ανάλυση των λαθών και των κακών υπολογισμών στις διμερείς σχέσεις, η παραίτηση από τις αλληλοκατηγορίες, και η καθιέρωση ενός εποικοδομητικού διαλόγου, τον οποίο αναμφίβολα είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν όχι μόνο οι δυτικοί εταίροι της Γεωργίας και οι σύμμαχοι της Ρωσίας, αλλά και οι λαοί των δύο χωρών.
Ο Ίγκορ Γκβριτισβίλι είναι πολιτικός αναλυτής, στέλεχος του ρωσικού κοινωνικού κινήματος «Εις το όνομα της Γεωργίας».
πηγή:rbth.gr