Όλοι γνωρίζουμε πως οι αγώνες αυτοκινήτων είναι επικίνδυνοι τόσο για όσους συμμετέχουν όσο και για αυτούς που τους παρακολουθούν. Αν οι τελευταίοι δεν ακολουθούν τους κανόνες ασφαλείας των οργανωτών, τότε ...πολλαπλασιάζουν τον κίνδυνο και σχεδόν "προκαλούν" το ατύχημα.
Το ρητό: "Οι αγώνες αυτοκινήτου είναι επικίνδυνο σπορ" ισχύει διαχρονικά και μάλλον θα επαληθεύεται και στο μέλλον ασχέτως αν μιλάμε για αγώνες σε πίστες, Ειδικές Διαδρομές ή σε σιρκουί δρόμου.
Οι οδηγοί το αποδέχονται και συμμετέχουν, ωστόσο κάποιες φορές οι θεατές είναι αυτοί που γίνονται θύματα ατυχημάτων. Με αφορμή ό,τι συνέβη στη Daytona και το πρωτάθλημα Nationwide των Nascar, σας θυμίζουμε τέσσερις διοργανώσεις με θανατηφόρα δυστυχήματα και θύματα θεατές.
1955 - Η τραγωδία στο LeMans
Την αποκαλούν τη μεγαλύτερη καταστροφή στο άθλημα του αυτοκινήτου και όχι άδικα, αφού 84 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 120 τραυματίστηκαν. Οι 83 ήταν θεατές και ο 84ος, ο οδηγός του μοιραίου αυτοκινήτου.
Το δυστύχημα συνέβη όταν η Mercedes 300 SLR του Pierre Levegh χτύπησε πίσω από ένα Austin-Healey, απογειώθηκε και προσγειώθηκε με δύναμη ανάμεσα στην πίστα και τους θεατές. Ακολούθησε έκρηξη η οποία σκόρπισε τα φλεγόμενα κομμάτια του αυτοκινήτου πάνω τους.
Το δυστύχημα ουσιαστικά "προκλήθηκε" από μία σειρά τρομακτικών συμπτώσεων (υλικά κατασκευής, πρόληψη, εκπαίδευση κριτών, χώρος) οι οποίες τελικά αντιμετωπίσθηκαν εκ των υστέρων, αλλάζοντας την πορεία του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
1978 - Rally Safari και άλλοι αγώνες του WRC
Ανεξέλεγκτο περιβάλλον, υψηλές ταχύτητες και θεατές με άγνοια κινδύνου είχαν σαν αποτέλεσμα εννέα άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους σε διαφορετικές Ειδικές Διαδρομές εκείνου του αγώνα.
Ράλλυ Πορτογαλίας 1986: Τα αυτοκίνητα του Group B ήταν τότε στο απόγειο τους, το ίδιο και ο ενθουσιασμός και η έλλειψη πειθαρχίας εκ μέρους των θεατών (ιδιαίτερα στην Πορτογαλία και το ράλλυ Σαν Ρέμο στην Ιταλία). Στην πρώτη Ειδική Διαδρομή ο Joaquim Santos έχασε τον έλεγχο του Ford RS200, που οδηγούσε στην προσπάθειά του να αποφύγει θεατές μέσα στο δρόμο. Ο Πορτογάλος πρωταθλητής έπεσε πάνω σε θεατές που ήταν στην άκρη του δρόμου σκοτώνοντας τρεις ανθρώπους και τραυματίζοντας 30. Όλες οι εργοστασιακές ομάδες (Audi, Austin Rover, Ford, Lancia, Peugeot και Volkswagen) αποσύρθηκαν από τον αγώνα.
Το 1995 στο Ράλλυ των 1000 Λιμνών (το σημερινό Ράλλυ Φινλανδίας) ο πλοηγός του αγώνα Bruno Thiry τραυμάτισε θανάσιμα μία γυναίκα-θεατή. Η άτυχη γυναίκα δεν άκουσε το αυτοκίνητο του Βέλγου λόγω του θορύβου του πλήθους αλλά και της διαφοράς στον ήχο του οχήματος παραγωγής και των WRC.
1999 - IRL Charlotte 500K
Το πρωτάθλημα IRL ήταν για πολλά χρόνια κάτι αντίστοιχο με την Formula 1 για τις ΗΠΑ. Βέβαια τα αυτοκίνητα χρησιμοποιούσαν αεροπορικό καύσιμο, έτρεχαν κυρίως σε oval πίστες και οι κινητήρες τους απέδιδαν 950 ίππους.
Το αυτοκινητοδρόμιο στη Charlotte ήταν ξεπερασμένο για τις επιδόσεις των αυτοκινήτων και οι προδιαγραφές ασφαλείας του δεν είχαν ανανεωθεί για πολλά χρόνια. Οι οδηγοί ήθελαν να βγάλουν τη διοργάνωση εκτός ημερολογίου αλλά δεν το είχαν καταφέρει. Δυστυχώς το 1999 έγινε εκεί ένα δυστύχημα που κόστισε τη ζωή σε τρεις θεατές όταν συντρίμμια από τα αυτοκίνητα έφτασαν με ταχύτητα στις κερκίδες. Η πίστα έκλεισε και δεν έγινε ξανά καμία διοργάνωση εκεί.
The 2010 California 200 Mojave Desert race
Οκτώ άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 12 τραυματίστηκαν όταν ένα αγωνιστικό ημιφορτηγό βγήκε εκτός διαδρομής ανατράπηκε και έπεσε πάνω τους. Πιθανώς θα αναρωτηθείτε ποια ήταν η σωστή θέση που θα έπρεπε να είχαν στην έρημο αγωνιζόμενοι και θεατές. Και όμως υπήρχε.
Μάλιστα η υπηρεσία Federal Bureau of Land Management βρήκε το μονοπάτι που πάνω του θα έπρεπε να οριστεί η διαδρομή αλλά και το ασφαλές σημείο για τους θεατές. Έτσι η ευθύνη πήγε στη λέσχη και τον πρόεδρό της. Ο τελευταίος (εκτός των άλλων) αποκλείστηκε εφ’ όρου ζωής από τη διεξαγωγή αγώνων.
1993 - Ανάβαση Ριτσώνας
Κυριακή 14 Μαρτίου 1993. Ριτσώνα. Αγώνας-Ανάβαση. H καλοκαιρία και ο συναγωνισμός συνέβαλαν στο να κατακλυστεί η Ριτσώνα από χιλιάδες θεατές. Πάνω από 20.000 άνθρωποι ανηφόρισαν και παρατάχθηκαν στα τέσσερα χιλιόμετρα της διαδρομής του αγώνα.
Για πρώτη φορά στην πολύχρονη ιστορία της συγκεκριμένης ανάβασης, συγκεντρώθηκε τόσος κόσμος. Ό,τι καλύτερο για τους αγωνιζόμενους, τους οργανωτές και τους χορηγούς. Όλα έδειχναν ότι ένα ακόμη επιτυχημένο event θα πέρναγε στην ιστορία του θεσμού, με τις καλύτερες κριτικές. Όμως, όλα αυτά ίσχυαν μέχρι την αρχή του δεύτερου σκέλους.
Λίγο μετά το μεσημέρι, το μοιραίο VW Golf, που οδηγούσε ο I. Βασιλόπουλος, ξέφυγε από την πορεία του, λίγα μόλις μέτρα πριν τον τερματισμό και παρέσυρε ομάδα θεατών που -κακώς- βρισκόταν στην έξοδο της στροφής. Αποτέλεσμα, δύο νεκροί και τρεις βαριά τραυματισμένοι.
Κανείς δεν απομάκρυνε τους θεατές από το σημείο (οι κριτές ήταν λίγοι σε σχέση με τον κόσμο). Κανείς δεν άκουσε το φόβο των αγωνιζομένων (υποστήριζαν πως η ανάβαση ήταν επικίνδυνη με τόσους θεατές) και κανείς δεν τους διαχειρίστηκε σωστά, ώστε ο αγώνας να γίνει χωρίς δυσάρεστα αποτελέσματα.
Διαβάζοντας όλα τα παραπάνω θα ρωτήσετε βέβαια τι θα πρέπει να γίνει για να μην θρηνήσουμε ξανά θύματα. Σίγουρα όχι να σταματήσουν οι αγώνες. Το μόνο βέβαιο είναι πως όλοι πρέπει να μάθουμε από τα λάθη μας και να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας (ως αγωνιζόμενους ή θεατές) αλλά και το μέλλον των αγώνων αυτοκινήτου.
Το ρητό: "Οι αγώνες αυτοκινήτου είναι επικίνδυνο σπορ" ισχύει διαχρονικά και μάλλον θα επαληθεύεται και στο μέλλον ασχέτως αν μιλάμε για αγώνες σε πίστες, Ειδικές Διαδρομές ή σε σιρκουί δρόμου.
Οι οδηγοί το αποδέχονται και συμμετέχουν, ωστόσο κάποιες φορές οι θεατές είναι αυτοί που γίνονται θύματα ατυχημάτων. Με αφορμή ό,τι συνέβη στη Daytona και το πρωτάθλημα Nationwide των Nascar, σας θυμίζουμε τέσσερις διοργανώσεις με θανατηφόρα δυστυχήματα και θύματα θεατές.
1955 - Η τραγωδία στο LeMans
Την αποκαλούν τη μεγαλύτερη καταστροφή στο άθλημα του αυτοκινήτου και όχι άδικα, αφού 84 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 120 τραυματίστηκαν. Οι 83 ήταν θεατές και ο 84ος, ο οδηγός του μοιραίου αυτοκινήτου.
Το δυστύχημα συνέβη όταν η Mercedes 300 SLR του Pierre Levegh χτύπησε πίσω από ένα Austin-Healey, απογειώθηκε και προσγειώθηκε με δύναμη ανάμεσα στην πίστα και τους θεατές. Ακολούθησε έκρηξη η οποία σκόρπισε τα φλεγόμενα κομμάτια του αυτοκινήτου πάνω τους.
Το δυστύχημα ουσιαστικά "προκλήθηκε" από μία σειρά τρομακτικών συμπτώσεων (υλικά κατασκευής, πρόληψη, εκπαίδευση κριτών, χώρος) οι οποίες τελικά αντιμετωπίσθηκαν εκ των υστέρων, αλλάζοντας την πορεία του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
1978 - Rally Safari και άλλοι αγώνες του WRC
Ανεξέλεγκτο περιβάλλον, υψηλές ταχύτητες και θεατές με άγνοια κινδύνου είχαν σαν αποτέλεσμα εννέα άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους σε διαφορετικές Ειδικές Διαδρομές εκείνου του αγώνα.
Ράλλυ Πορτογαλίας 1986: Τα αυτοκίνητα του Group B ήταν τότε στο απόγειο τους, το ίδιο και ο ενθουσιασμός και η έλλειψη πειθαρχίας εκ μέρους των θεατών (ιδιαίτερα στην Πορτογαλία και το ράλλυ Σαν Ρέμο στην Ιταλία). Στην πρώτη Ειδική Διαδρομή ο Joaquim Santos έχασε τον έλεγχο του Ford RS200, που οδηγούσε στην προσπάθειά του να αποφύγει θεατές μέσα στο δρόμο. Ο Πορτογάλος πρωταθλητής έπεσε πάνω σε θεατές που ήταν στην άκρη του δρόμου σκοτώνοντας τρεις ανθρώπους και τραυματίζοντας 30. Όλες οι εργοστασιακές ομάδες (Audi, Austin Rover, Ford, Lancia, Peugeot και Volkswagen) αποσύρθηκαν από τον αγώνα.
Το 1995 στο Ράλλυ των 1000 Λιμνών (το σημερινό Ράλλυ Φινλανδίας) ο πλοηγός του αγώνα Bruno Thiry τραυμάτισε θανάσιμα μία γυναίκα-θεατή. Η άτυχη γυναίκα δεν άκουσε το αυτοκίνητο του Βέλγου λόγω του θορύβου του πλήθους αλλά και της διαφοράς στον ήχο του οχήματος παραγωγής και των WRC.
1999 - IRL Charlotte 500K
Το πρωτάθλημα IRL ήταν για πολλά χρόνια κάτι αντίστοιχο με την Formula 1 για τις ΗΠΑ. Βέβαια τα αυτοκίνητα χρησιμοποιούσαν αεροπορικό καύσιμο, έτρεχαν κυρίως σε oval πίστες και οι κινητήρες τους απέδιδαν 950 ίππους.
Το αυτοκινητοδρόμιο στη Charlotte ήταν ξεπερασμένο για τις επιδόσεις των αυτοκινήτων και οι προδιαγραφές ασφαλείας του δεν είχαν ανανεωθεί για πολλά χρόνια. Οι οδηγοί ήθελαν να βγάλουν τη διοργάνωση εκτός ημερολογίου αλλά δεν το είχαν καταφέρει. Δυστυχώς το 1999 έγινε εκεί ένα δυστύχημα που κόστισε τη ζωή σε τρεις θεατές όταν συντρίμμια από τα αυτοκίνητα έφτασαν με ταχύτητα στις κερκίδες. Η πίστα έκλεισε και δεν έγινε ξανά καμία διοργάνωση εκεί.
The 2010 California 200 Mojave Desert race
Οκτώ άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 12 τραυματίστηκαν όταν ένα αγωνιστικό ημιφορτηγό βγήκε εκτός διαδρομής ανατράπηκε και έπεσε πάνω τους. Πιθανώς θα αναρωτηθείτε ποια ήταν η σωστή θέση που θα έπρεπε να είχαν στην έρημο αγωνιζόμενοι και θεατές. Και όμως υπήρχε.
Μάλιστα η υπηρεσία Federal Bureau of Land Management βρήκε το μονοπάτι που πάνω του θα έπρεπε να οριστεί η διαδρομή αλλά και το ασφαλές σημείο για τους θεατές. Έτσι η ευθύνη πήγε στη λέσχη και τον πρόεδρό της. Ο τελευταίος (εκτός των άλλων) αποκλείστηκε εφ’ όρου ζωής από τη διεξαγωγή αγώνων.
1993 - Ανάβαση Ριτσώνας
Κυριακή 14 Μαρτίου 1993. Ριτσώνα. Αγώνας-Ανάβαση. H καλοκαιρία και ο συναγωνισμός συνέβαλαν στο να κατακλυστεί η Ριτσώνα από χιλιάδες θεατές. Πάνω από 20.000 άνθρωποι ανηφόρισαν και παρατάχθηκαν στα τέσσερα χιλιόμετρα της διαδρομής του αγώνα.
Για πρώτη φορά στην πολύχρονη ιστορία της συγκεκριμένης ανάβασης, συγκεντρώθηκε τόσος κόσμος. Ό,τι καλύτερο για τους αγωνιζόμενους, τους οργανωτές και τους χορηγούς. Όλα έδειχναν ότι ένα ακόμη επιτυχημένο event θα πέρναγε στην ιστορία του θεσμού, με τις καλύτερες κριτικές. Όμως, όλα αυτά ίσχυαν μέχρι την αρχή του δεύτερου σκέλους.
Λίγο μετά το μεσημέρι, το μοιραίο VW Golf, που οδηγούσε ο I. Βασιλόπουλος, ξέφυγε από την πορεία του, λίγα μόλις μέτρα πριν τον τερματισμό και παρέσυρε ομάδα θεατών που -κακώς- βρισκόταν στην έξοδο της στροφής. Αποτέλεσμα, δύο νεκροί και τρεις βαριά τραυματισμένοι.
Κανείς δεν απομάκρυνε τους θεατές από το σημείο (οι κριτές ήταν λίγοι σε σχέση με τον κόσμο). Κανείς δεν άκουσε το φόβο των αγωνιζομένων (υποστήριζαν πως η ανάβαση ήταν επικίνδυνη με τόσους θεατές) και κανείς δεν τους διαχειρίστηκε σωστά, ώστε ο αγώνας να γίνει χωρίς δυσάρεστα αποτελέσματα.
Διαβάζοντας όλα τα παραπάνω θα ρωτήσετε βέβαια τι θα πρέπει να γίνει για να μην θρηνήσουμε ξανά θύματα. Σίγουρα όχι να σταματήσουν οι αγώνες. Το μόνο βέβαιο είναι πως όλοι πρέπει να μάθουμε από τα λάθη μας και να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας (ως αγωνιζόμενους ή θεατές) αλλά και το μέλλον των αγώνων αυτοκινήτου.