Μὲ μάγευαν.
Ἤμουν ὅμως καὶ τυχερή.
Λίγο ὁ δάσκαλός μου, ποὺ ἐπίσης τοὺς λάτρευε…
Λίγο ὁ Τάκης Λάππας, ποὺ ἔγραψε εἰδικῶς γιὰ παιδιά, τὶς βιογραφίες τῶν ἡρώων μας….
Θέλει καί πολύ; Δὲν θέλει…
Μαγεύεσαι…
Θυμᾶμαι, παιδάκι ἀκόμη, ἤμουν δὲν ἤμουν ἑπτὰ ἐτῶν, διάβασα τὴν βιογραφία τοῦ Μάρκου Μπότσαρη. Συγκλονίστηκα. Δὲν γνώριζα τίποτα γιὰ τὸ Μεσολόγγι ἔως τότε.
Κι ἀπό ποῦ νά πιάσω τό κουβάρι γιά νά μάθω; Ἀφῆστε δὲ ποὺ δὲν ζοῦσα στὴν Ἑλλάδα, γιὰ νὰ μπορῶ νὰ βρῷ ἀνᾲ πάσᾳ στιγμῇ ὅλα τὰ βιβλία ποὺ χρειαζόμουν. Μία φορὰ τὸν χρόνο, κι ἐάν….
Μετὰ ἀκολούθησαν ὁ Κολοκοτρώνης, ὁ Καραϊσκάκης, ὁ Ἀθανάσιος Διάκος, ὁ Ὀδυσσέας Ἀνδροῦτσος, ἡ Μπουμπουλίνα… Ἀτελείωτες ὧρες παρέα μαζύ τους…
Τὶς νύκτες κάτω ἀπὸ τὸ μαξιλάρι μου κάποιος ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς μοῦ ἔκανε συντροφιά… Πάντα…
Μεγαλώνοντας πιάστηκα μὲ τὸν Φωτιάδη, μὲ τὶς αὐτοβιογραφίες τῶν ἀγωνιστῶν, μὲ τὸν Κόκκινο, μὲ τὸν Παπαρρηγόπουλο, μὲ τὸν Κορδᾶτο, μὲ τὸν… ἐπίσης ἀτελείωτος ὁ κατάλογος.
Ἀπό ποῦ νά ξεκινήσῃ κάποιος καί ποῦ νά τελειώσῃ; Μήπως τελειώνουν οἱ ἱστορικές καταγραφές;
Πρὸ μερικῶν ἐτῶν, σὲ μίαν πολὺ δύσκολή μου στιγμή, διάβαζα τὴν βιογραφία τοῦ Καραϊσκάκη, διὰ χειρὸς Φωτιάδου. Εἶχα πυρετό, σπασμούς, πόνους… Τέλος πάντων δὲν ἤμουν καὶ στὰ καλλίτερά μου.
Ἡ ἀνάγνωσίς μου εἶχε διακοπῇ στὴν περιγραφὴ τῆς θανατώσεως τοῦ Κατσαντώνου καὶ τοῦ Χασιώτου ἀπὸ τὸν Ἀλῇ πασᾶ καὶ τοὺς γύφτους του.
Τοὺς ἔσπασαν τὰ κόκκαλα… Κι ὁ Χασιώτης, ἀκούγοντας τὸν Κατσαντώνη νὰ βογκᾷ, διότι εἶχε ἀκόμη θέρμες, τὸν μάλωσε, λέγοντάς του: «τὰ παλληκάρια πεθαίνουν τραγουδῶντας».
Ὁ ἴδιος ἔσβησε πράγματι τραγουδῶντας…
Ὁ Ἀθανάσιος Διάκος πάλι, μία συγκλονιστικὴ προσωπικότης, ποὺ κουβέντα δὲν ἔβγαλε κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ μαρτυρίου του. Σούβλισμα… Ἔτσι, ὅπως σουβλίζουμε τὰ ἀρνιά…
Μόνον ποὺ τὰ ἀρνιὰ τὰ σουβλίζουμε νεκρά… Δὲν τὰ ἀφήνουμε νὰ βασανίζονται… Καὶ τὰ τρῶμε… Δὲν πετᾶμε τὸ κρέας τους στὰ σκυλιά…
Τί κτήνη λοιπόν εἶναι αὐτά πού σουβλίζουν ἄνθρωπο ζωντανό καί μετά πετοῦν τό σῶμα του στά σκυλιά;
Κι αὐτός; Τί ἄνθρωπος εἶναι πού δέν κλαίει, δέν οὐρλιάζει, δέν παρακαλᾶ;
Ποῦ εἶναι κάποιοι ὅμοιοί του σήμερα;
Ὁ Ἀνδροῦτσος.
Ἀπὸ τὰ φωτεινότερα μυαλὰ ποὺ πέρασαν ἀπὸ τὸν τόπο, κάτι ποὺ σκοπίμως ἀποκρύπτεται. Ἴσως ὁ μοναδικὸς φυσικὸς ἀρχηγός, μὲ πολιτικὴ κρίσι κι ἀντίληψι, ποὺ γέννησε ἡ Πατρίδα μας ἐκείνην τὴν περίοδο. Ἴσως… Δὲν τὸν ἄφησαν. Τὸν καθάρισαν κάτι κοπρόσκυλα, τὰ ὁποῖα ἐκτὸς ποὺ ἐξετόπισαν ὅλους τοὺς ἀγωνιστές, ἕναν ἕναν, ἀμαύρωσαν καὶ τὸ ὄνομα τοῦ Δυσσέα μας. Τὰ σκουλήκια. Τὰ τίποτα….
Ἀδικῶντας, ἀκόμη καὶ σήμερα μὲ τοὺς ἀπογόνους τους, πάσχισαν νὰ ἀφανίσουν τὴν ὀμορφιὰ καὶ τὸ μεγαλεῖο τοῦ ἥρωος….
Ὁ Γέρος μας πάλι ἦταν ἄλλης πάστας ἄνθρωπος. Μόνος του ἔμεινε τρεῖς φορές, πρὸ τῆς πολιορκίας τῆς Τριπολιτσᾶς. Δὲν τὸ ἔβαζε ὅμως κάτω. Ἐκεῖ. Πιστὸς στὸν σκοπό του. Ἤξερε; Δὲν ἤξερε; Διαισθανόταν;
Ποιὸς ξέρει….
Πάντως οὔτε στιγμὴ δὲν παράτησε τὸ ὄραμά του… Κι ἐπέτυχε, ἐκεῖ ποὺ τὸν εἶχαν ὅλοι γιὰ ἀποτυχημένο.
Δίχως του δὲν θὰ ὑπῆρχε οὔτε λευτεριά, οὔτε κἄν τὸ ἀθάνατον ’21. Βλέπετε, παρὰ τὰ ὅσα τοῦ ἔκαναν, ἐκεῖνος ἔμεινε πιστὸς στὶς ἔννοιες Ἕλληνες, Πατρίδα, ἐλευθερία…
Κι ἀκριβῶς γιὰ ὅλα αὐτά, τὰ ὅποῖα συνειδητῶς ἀγνόησε, πρὸ κειμένου νὰ προχωρήσῃ, ἀγνοῶντας τὰ ἐμπόδια, μᾶς ἀποδεικνύει πὼς δὲν ἦταν ἄνθρωπος… Θεὸς ἦταν… Ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς Θεοὺς τῶν Ἑλλήνων ποὺ πάντα ἐμφανίζονται στὶς δύσκολες ὧρες….
Ὁ Νικηταρᾶς μας… Ὁ λατρευτός μας Νικηταρᾶς… Ὁ ἅγιος Νικηταρᾶς… Ὁ ἀγνός, γλυκός, τίμιος Νικηταρᾶς!
Αὐτὸς ποὺ ἔως τὸ τέλος του, κι ἄς τὸν πέταξαν ὅλοι, παρέμεινε ἀγωνιστής, παίρνοντας παράδειγμα ἀπὸ τοὺς Ζαχαριᾶδες του τόπου κι ἀπὸ τοὺς Κατσαντώνηδες… Τραγουδῶντας, σχεδόν, κι ἄς τὸν τύφλωσαν, κι ἄς τὸν ἄφησαν νὰ πεθάνῃ ἀπὸ τὴν πείνα…
Ὁ Νικηταρᾶς μας… Ἡ μεγαλυτέρα ἀπόδειξις αὐτοῦ ποὺ εἴμαστε σήμερα. Ἡ ἀληθεια, τὸ φῶς, τὸ ἦθος στὴν πυρὰ καὶ τὸ σκότος, ἡ ἀσχήμια, ἡ βρῶμα στὸ προσκήνιο….
Ἀπὸ τότε ἔπρεπε νὰ τὸ καταλάβουμε… Ἀλλὰ ἐλπίζαμε…
Καὶ τώρα ὅλοι μας ὠθούμαστε ἤ στὸ νὰ γίνουμε Νικητρᾶδες ἤ νὰ γίνουμε Κωλέττηδες.
Ἡ πλέον ὅμως συγκλονιστικὴ μορφὴ τοῦ 1821, γιὰ ἐμέναν, ἦταν ὁ Καραϊσκάκης.
Ἀσθενικός, ἀδύνατος, ἀδύναμος…
Συνήθως τὸν κουβαλοῦσαν τὰ παλληκάρια του, διότι ἦταν ἤ μὲ πυρετό, ἤ μὲ θέρμες… Δῆλα δὴ ὑψηλὸ πυρετό, παρέα μὲ ῥίγη καὶ ἀπόλυτες ἀδυναμίες… Ἀλλὰ στὸ πιὸ μόνιμο.
Μία ταλαιπωρία ὅλη του ἡ ζωή.
Κι ὅμως… Ὅταν ἔβλεπε τὸν καπνὸ τῆς μάχης λιοντάρι γινόταν… Ἀνήμερο λιοντάρι. Τίποτα καὶ κανένας δὲν μποροῦσε νὰ τὸν κρατήσῃ στὴν κλίνη.
Μετὰ τὴν μάχη ἴσως νὰ ἔπεφτε πιὸ ἀδύναμος ἀπὸ πρίν. Ἔ καί; Τί ἔγινε;
Ἡ μάχη τὸν ἔτρεφε, τὸν ζωντάνευε… Καὶ δὲν ἔχασε καμμία…
Δίχως του ἡ Πατρίδα μας σήμερα δὲν θὰ ἦταν ὅπως τὴν γνωρίζουμε…
Καὶ ἴσως, ἐὰν δὲν τὸν δολοφονοῦσαν, νὰ ἦταν ἀκόμη μεγαλύτερη….
Ποιόν νά πιάσω; Ποιόν νά ἀφήσω;
Χείμαρρος τὰ ὀνόματα, μαζὺ μὲ τοὺς βίους τους, στὴν σκέψι μου.
Εἶπα ὅμως σήμερα νὰ σταθῶ σὲ αὐτούς, τοὺς λίγους, τοὺς πολὺ γνωστούς, διότι ἐὰν ἀναλογιστοῦμε πῶς ἔζησαν τὰ πόσα ἐμπόδια ἀντιμετώπισαν καὶ πόσο πολὺ κυνηγήθηκαν, τότε ἴσως νὰ συνειδητοποιήσουμε πὼς αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι δὲν ἦταν ἁπλοῖ ἄνθρωποι ἀλλὰ θεοί.
Σὰν νὰ ζωντάνεψαν οἱ θεοὶ τῶν Ἑλλήνων, μέσα στὰ σώματα αὐτῶν τῶν ταλαιπωρημένων ἀνθρώπων, ποὺ ἔμαθαν μόνον σὰν σκλᾶβοι νὰ ὑπάρχουν.
Κι ὅμως… Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν μεγίστη ὑπέρβασι ποὺ διέπραξαν, ἐκτὸς ἀπὸ τὰ μὴ ὅρια ποὺ ἔθεσαν, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἀπόλυτο πόνο ποὺ ἐβίωσαν, παρέμειναν καθαροί, ἔως τὸ τέλος… Δίχως νὰ μολυνθοῦν ἀπὸ τὴν βρῶμα τῶν πολλῶν… Ἀπὸ τὸ χνῶτο τους… Ἀπὸ τὶς δολοπλοκίες τους…
Μόνον πόνεσαν…
Ἀλλὰ ἄν καὶ μόνον ἄρνησι ἀντιμετώπισαν, ἐκεῖ, πιστοὶ παρέμειναν στὰ ὅσα ἡ Φύσις τους ἔταξε. Ὅσα ἡ Ἀνάγκη ὅρισε. Ὅσα ἡ Ἐλευθερία πρόσταζε…
Κι ἀναρωτιέμαι…
Γιατί αὐτοί κι ὄχι ἐμεῖς; Γιατί αὐτοί τά κατάφεραν κι ἐμεῖς ἀκόμη δέν ξεκινήσαμε; Γιατί αὐτοί τόλμησαν νά ὀνειρευθοῦν τό ἀδύνατο κι ἐμεῖς ἀκόμη δέν ἔχουμε μάθῃ νά ἐπικοινωνοῦμε μεταξύ μας;
Ἔμαθα…
Κατάλαβα… Μοῦ τὸ ἐξήγησαν ἐκεῖνοι, μέσα ἀπὸ τὶς τόσες καὶ τόσες συνομιλίες ποὺ ἀκόμη μοῦ ἐπιτρέπουν νὰ μοιράζομαι μαζύ τους…
Δὲν ἔχουμε φθάσῃ ἀκόμη στὴν Ἀνάγκη. Δὲν τὴν ἔχουμε νοιώσῃ. Δὲν τὴν ἔχουμε ἀναγνωρίσῃ.
Ἴσως κάποιοι ἀπὸ ἐμᾶς ναί, ἀλλὰ οἱ περισσότεροι ὄχι.
Μόνον ὅταν ΟΛΟΙ μας καταλάβουμε τὴν ἴδιαν Ἀνάγκη, μόνον τότε θὰ μπορέσουμε νὰ συντονιστοῦμε καὶ νὰ ξεκινήσουμε.
Διότι ὅλοι μας ἀντιλαμβανόμαστε τὴν Ἀνάγκη, ἀλλὰ ὁ κάθε ἕνας ἀπὸ ἐμᾶς τὴν ἀντιλαμβάνεται διαφορετικά.
Ἐὰν λοιπὸν δὲν ὁριστῇ ἀπὸ ὅλους μας μὲ μίαν κοινή, κοινότατη γιὰ ὅλους μας φράσι, ἐὰν δὲν συνοδευθῇ ἀπὸ ἕνα μόνον, κοινό, κοινότατο γιὰ ὅλους μας σύμβολο, ἐὰν δὲν τραγουδηθῇ ἀπὸ ἕναν κοινόν, κοινότατον γιὰ ὅλους μας ὕμνο, δὲν πρόκειται νὰ ξεκινήσουμε.
Περιμένουμε λοιπόν…
Θέλουμε δὲν θέλουμε, μποροῦμε δὲν μποροῦμε, ἀντέχουμε δὲν ἀντέχουμε, θεοὶ θὰ γίνουμε. Σὰν κι ἐκείνους… Ἀντέχουμε δὲν ἀντέχουμε… Θεοί… Μονόδρομος εἶναι… Καὶ θὰ τὸν βροῦμε…
Φιλονόη.
Σημείωσις.
Ἡ κοινὴ φράσις εἶναι ἡ Ἐλευθερία τῆς Πατρίδος.
Τὸ κοινὸ σύμβολον εἶναι ἡ Ἑλληνικὴ σημαία.
Ὁ κοινὸς ὕμνος εἶναι ὁ Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερία.
Ἐὰν λοιπὸν δὲν δοῦμε ἐμπρός μας, κι ἄς φαίνεται ἀδύνατον ἤ παράλογον, παντοῦ Ἐλευθερία, δὲν θὰ βγῇ κι αὐτὴ στὸν δρόμο γιὰ νὰ μᾶς συναντήσῃ. Δὲν ἔχει λόγους…. Οὔτε κι ἐμεῖς ἔχουμε… Διότι ὅσο τὸ ὅποιο προσωπικό μας μένος μπαίνει ἐπάνω ἀπὸ τὴν Ἀνάγκη, ἡ Ἀνάγκη μᾶς κοροϊδεύει… Κρύβεται… Ἔχει καλλίτερα νὰ κάνῃ….
Ὑπομονὴ ὅμως… Ἔρχεται… Κι ἔρχεται γιὰ ὅλους μας… Εὐτυχῶς!
Καλὴν λευτεριὰ Ἕλληνες.
Τὴν ἀξίζουμε καὶ θὰ τὴν κερδίσουμε!
Ἁπλῶς πρέπει νὰ τὴν κερδίσουμε ὅπως τῆς πρέπει… Ὄχι ὅπως τὴν γεύθηκαν οἱ παπποῦδες μας…
Πρέπει νὰ τὴν κερδίσουμε ὁλόκληρη, ὄχι κουτσουρεμένη…
Ὁριστικῶς αὐτὴν τὴν φορά!
