Ο Αλέν Μπαντιού θέλει «να φέρει τον Πλάτωνα, την εμβληματική φυσιογνωμία της αρχαίας ελληνικής σοφίας, στον σύγχρονο ναό της εμπορικής εικόνας, τη μηχανή προπαγάνδας του αμερικανικού τρόπου ζωής, την πρωτεύουσα της καπιταλιστικής διαφθοράς»
→Τελευταίος επιζών της περίφημης γαλλικής μαρξιστικής σχολής της δεκαετίας του 1960 εξακολουθεί να κρατά ψηλά το λάβαρο του .....μαρξισμού, αλλά και να ενδιαφέρεται σοβαρά για τις εξελίξεις στην Ελλάδα
Απίστευτο, αλλά αληθινό: o Αλέν Μπαντιού εισβάλλει στο Χόλιγουντ. Ο διάσημος Γάλλος μαρξιστής φιλόσοφος γράφει το σενάριο της ταινίας «Η ζωή του Πλάτωνα», στην οποία πρωταγωνιστούν ο Μπραντ Πιτ (Πλάτωνας), ο Σον Κόνερι (Σωκράτης) και η Μέριλ Στριπ. Ο Μπαντιού θέλει, όπως είπε, «να φέρει τον Πλάτωνα, την εμβληματική φυσιογνωμία της αρχαίας ελληνικής σοφίας, στο Χόλιγουντ, τον σύγχρονο ναό της εμπορικής εικόνας, τη μηχανή προπαγάνδας του αμερικανικού τρόπου ζωής, την πρωτεύουσα της καπιταλιστικής διαφθοράς».
Ο Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας δίδαξε επί τριάντα χρόνια στο Πανεπιστήμιο Paris VIII (ιδρύθηκε αμέσως μετά τον Mάη του ’68) και είναι διευθυντής του Τμήματος Φιλοσοφίας στην περίφημη Ecole Normale Superieure. Πριν από τέσσερα χρόνια χρόνια είχε συναντηθεί με τον Μπραντ Πιτ στο Παρίσι και είχαν συζητήσει για την ταινία αναφορικά με τον Πλάτωνα.
Υπερπαραγωγή
Στις αρχές Ιουνίου ο Μπαντιού είχε επαφές με τους παραγωγούς της ταινίας στο Χόλιγουντ και επήλθε η τελική συμφωνία. Η ταινία θα έχει τα χαρακτηριστικά υπερπαραγωγής, όπως γράφει το περιοδικό «Vanity Fair» στη γαλλική του έκδοση.
Τελευταίος επιζών της περίφημης γαλλικής μαρξιστικής σχολής της δεκαετίας του ’60 του Αλτουσέρ και του Πουλαντζά, ο 76χρονος σήμερα Μπαντιού εξακολουθεί να κρατά ψηλά το λάβαρο του μαρξισμού, αλλά και να ενδιαφέρεται σοβαρά για τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Εκτός των άλλων, είναι άριστος γνώστης των αρχαίων ελληνικών.
Σε άρθρο του με τίτλο «Ελληνικό σύμπτωμα: χρέος, κρίση και κρίση της Αριστεράς», που δημοσιεύεται στο τεύχος Οκτωβρίου του βρετανικού περιοδικού «Radical Philosophy» o Mπαντιού αναφέρεται διεξοδικά στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη χώρα μας. «Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πολύ μεγάλη Ιστορία, με οικουμενική εμβέλεια» γράφει. «Είναι μια χώρα της οποίας η αντίσταση σε διαδοχικά καταπιεστικά καθεστώτα ήταν συνεχής. Είναι μια χώρα όπου το κομμουνιστικό κίνημα, με τη μορφή και του ένοπλου αγώνα, ήταν πολύ ισχυρό.
»Μια χώρα όπου, ακόμη και σήμερα, η νεολαία δίνει το παράδειγμα με τη μαζική και επίμονη εξέγερση. Μια χώρα όπου, χωρίς αμφιβολία, οι κλασικές αντιδραστικές δυνάμεις είναι πολύ καλά οργανωμένες, αλλά όπου υπάρχει και η θαρραλέα και άφθονη πηγή των μεγάλων λαϊκών κινημάτων. Μια χώρα όπου υπάρχει μια ισχυρή φασιστική οργάνωση, αλλά μια χώρα με ένα αριστερό κόμμα (ΣΥΡΙΖΑ) με σταθερή και μαχητική εκλογική βάση».
Για τον Γάλλο φιλόσοφο το μεγάλο ερώτημα είναι γιατί στη χώρα μας φαίνεται «τίποτα να μην μπορεί να σταματήσει την απόλυτη κυριαρχία του καπιταλισμού»… «Αυτό που είναι εντυπωσιακό στην Ελλάδα, αλλά και αλλού -λέει ο Μπαντιού- είναι η εμφανής αδυναμία των προοδευτικών δυνάμεων να υποχρεώσουν τις κυρίαρχες οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις ακόμα και στην παραμικρή ουσιαστική υποχώρηση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που εφαρμόζουν».
Κλειδί για την επιτυχία η δύναμη της εξέγερσης
Διανοούμενος που μετείχε ενεργά στον Μάη του ’68, ο Μπαντιού θεωρεί ότι «πολιτική ήταν, και είναι, η εξισορρόπηση ανάμεσα στην πειθαρχία των ιδεών και την έκπληξη των περιστάσεων. Είναι μια άμεση δύναμη, αλλά και ένας θεσμός που έχει διάρκεια»
Κατά τον Γάλλο φιλόσοφο «το κλειδί για την πολιτική επιτυχία των προοδευτικών δυνάμεων βρίσκεται στη δύναμη της εξέγερσης, τους στόχους και το θάρρος της. Αλλά και στην πειθαρχία και στην προβολή του θετικού στρατηγικού μέλλοντος, ενός οράματος που πρέπει να παραμένει ισχυρό εν μέσω της εχθρικής προπαγάνδας. Το κίνημα αντίστασης δεν πρέπει να περιορίζεται στην άρνηση και στο “κάτω εκείνο, κάτω το άλλο” -“κάτω ο καπιταλισμός”, “κάτω η τρόικα”-, αλλά να αποτελεί τον κομιστή μιας πραγματικής εναλλακτικής πολιτικής». Ο Μπαντιού εκτιμά ότι η σημερινή κατάσταση που βιώνει ο κόσμος θυμίζει έντονα την περίοδο 1840-1950.
«Τότε, επίσης, μετά τη Γαλλική Επανάσταση του 1792-94, όπως και σήμερα μετά τις μεγάλες εξεγέρσεις, τις επαναστάσεις και τους νικηφόρους λαϊκούς πολέμους του 1960 και του ’70, είμαστε αντιμέτωποι με μια μακρά αντεπαναστατική περίοδο. Τότε, τα χρόνια μεταξύ του 1847 και του 1849, υπήρξε στην Ευρώπη κάτι σαν “Λαϊκή Ανοιξη”, για να αναφερθώ στον όρο “αραβική άνοιξη”. Τότε επίσης βλέπουμε στην πλευρά των επαναστατών να υπάρχει μια γλώσσα ενθουσιώδης, δημοκρατική και επαναστατική, αλλά ταυτόχρονα φτωχή και χωρίς ενότητα. Σήμερα πρέπει η γλώσσα του μαρξισμού να γίνει ηγεμονική στην πράξη, όχι μόνο σε ολόκληρο το εργατικό κίνημα, αλλά και στις αγροτικές μάζες. Η δημιουργία μιας τέτοιας γλώσσας είναι κρίσιμη, επιτακτική ανάγκη. Θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε και να ανασυνθέσουμε λέξεις όπως “κομμουνισμός”, μια λέξη για την οποία οι εχθροί μας απεχθάνονται και εκφράζουν πεισματικά την αντίθεσή τους».
Διανοούμενος που μετείχε ενεργά στον Μάη του ’68, ο Μπαντιού θεωρεί ότι «πολιτική ήταν, και είναι, η εξισορρόπηση ανάμεσα στην πειθαρχία των ιδεών και την έκπληξη των περιστάσεων. Είναι μια άμεση δύναμη, αλλά και ένας θεσμός που έχει διάρκεια»
Κατά τον Γάλλο φιλόσοφο «το κλειδί για την πολιτική επιτυχία των προοδευτικών δυνάμεων βρίσκεται στη δύναμη της εξέγερσης, τους στόχους και το θάρρος της. Αλλά και στην πειθαρχία και στην προβολή του θετικού στρατηγικού μέλλοντος, ενός οράματος που πρέπει να παραμένει ισχυρό εν μέσω της εχθρικής προπαγάνδας. Το κίνημα αντίστασης δεν πρέπει να περιορίζεται στην άρνηση και στο “κάτω εκείνο, κάτω το άλλο” -“κάτω ο καπιταλισμός”, “κάτω η τρόικα”-, αλλά να αποτελεί τον κομιστή μιας πραγματικής εναλλακτικής πολιτικής». Ο Μπαντιού εκτιμά ότι η σημερινή κατάσταση που βιώνει ο κόσμος θυμίζει έντονα την περίοδο 1840-1950.
«Τότε, επίσης, μετά τη Γαλλική Επανάσταση του 1792-94, όπως και σήμερα μετά τις μεγάλες εξεγέρσεις, τις επαναστάσεις και τους νικηφόρους λαϊκούς πολέμους του 1960 και του ’70, είμαστε αντιμέτωποι με μια μακρά αντεπαναστατική περίοδο. Τότε, τα χρόνια μεταξύ του 1847 και του 1849, υπήρξε στην Ευρώπη κάτι σαν “Λαϊκή Ανοιξη”, για να αναφερθώ στον όρο “αραβική άνοιξη”. Τότε επίσης βλέπουμε στην πλευρά των επαναστατών να υπάρχει μια γλώσσα ενθουσιώδης, δημοκρατική και επαναστατική, αλλά ταυτόχρονα φτωχή και χωρίς ενότητα. Σήμερα πρέπει η γλώσσα του μαρξισμού να γίνει ηγεμονική στην πράξη, όχι μόνο σε ολόκληρο το εργατικό κίνημα, αλλά και στις αγροτικές μάζες. Η δημιουργία μιας τέτοιας γλώσσας είναι κρίσιμη, επιτακτική ανάγκη. Θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε και να ανασυνθέσουμε λέξεις όπως “κομμουνισμός”, μια λέξη για την οποία οι εχθροί μας απεχθάνονται και εκφράζουν πεισματικά την αντίθεσή τους».
