Τον τίτλο του πιο «ηλίθιου πουλιού στον κόσμο» κερδίζει επάξια ο
ερυθρόλαιμος φαλαρόποδας, ένα πουλί στην Βρετανία που αντί να
ξεχειμωνιάσει στην Αραβική Θάλασσα, εκεί που πάνε οι συγγενείς του από
τη Ρωσία και τη Σκανδιναβία, αυτό ακολουθεί μια απίστευτα τεράστια
διαδρομή, πηγαίνοντας ανατολικά στον Καναδά, μετά στην Καραϊβική και
μετά στον Ισημερινό και το Περού.
Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη μεταναστευτική πορεία ενός
πτηνού στον κόσμο, που άφησε έκπληκτους τους επιστήμονες όταν
παρακολούθησαν το ταξίδι του με ειδικούς πομπούς.
Η αλήθεια είναι ότι όταν οι βιολόγοι σημάδεψαν με τους πομπούς τα
πουλιά στις νήσους Σέτλαντ της Σκωτίας, όπου περνούν τα καλοκαίρια τους,
περίμεναν να τα δουν να κατευθύνονται προς τα νοτιοανατολικά, όπως
κάνουν οι φαλαρόποδες από τις βόρειες χώρες. Με έκπληξή τους, όμως,
διαπίστωσαν ότι έκαναν λάθος εκτίμηση.
Το μικρό πουλί, στο μέγεθος του σπουργιτιού, κάνει το δεύτερο
μεγαλύτερο ταξίδι αποδημητικών πτηνών που είναι γνωστό στους ειδικούς.
Ξεκινάει την πορεία του προς τα δυτικά, όπου τρέφεται με πλαγκτόν του
Ατλαντικού Ωκεανού, φθάνει στον Καναδά, μετά κατεβαίνει στην Καραϊβική
και δεν σταματά την ξέφρενη πτήση του παρά μόνο όταν φθάσει στον
Ισημερινό και το Περού.
Μόνο το αρκτικογλάρονο πετάει μακρύτερα για να ξεχειμωνιάσει
- ζυγίζει πολύ περισσότερο και ταξιδεύει από την Αρκτική στην Ανταρκτική
κάθε χρόνο.
«Δεν το πίστευα», λέει στον Τομ Γουίπλ, δημοσιογράφο των «Τάιμς», ο
Μάλσι Σμιθ από τη βρετανική Εταιρεία για την Προστασία των Πτηνών.
«Υπήρχε μια μικρή πιθανότητα να ταξιδεύουν στην αμερικανική ήπειρο.
Είχαμε βρει ένα σμήνος από τη Βόρεια Αμερική στις ακτές του Ισημερινού
και του Περού. Ομως, δεν πίστευα ποτέ ότι θα πήγαιναν εκεί αντί για την
Αραβική Θάλασσα, που είναι το πιο λογικό μέρος για να ξεχειμωνιάσουν»,
προσθέτει ο ίδιος.
Οι επιστήμονες τοποθέτησαν τους μικροσκοπικούς πομπούς στα πουλιά.
Λόγω του μικρού τους μεγέθους, οι πομποί δεν μπορούσαν να μεταδώσουν
ούτε να λάβουν γεωγραφικά δεδομένα μέσω GPS στη διάρκεια του ταξιδιού.
Εντόπισαν όμως τις γεωγραφικές τους θέσεις, καταγράφοντας τις ώρες της
ανατολής και της δύσης του ηλίου και συγκρίνοντάς τις με το εσωτερικό
ρολόι των πομπών, όπως έβρισκαν τον δρόμο τους οι πλοηγοί τον 18ο αιώνα.
Ετσι, μόνο όταν επέστρεψαν οι φαλαρόποδες στις νήσους Σέτλαντ, αφού
είχαν καλύψει μια απίστευτη διαδρομή 26.000 χιλιομέτρων, κατάλαβε ο
Σμιθ πού είχαν ταξιδέψει τα πουλιά. Με αυτόν τον τρόπο, πάντως,
εξηγείται και το μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας των συγκεκριμένων πτηνών
κατά το αποδημητικό τους ταξίδι.
Τώρα, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι φαλαρόποδες της Σκωτίας
συγγενεύουν περισσότερο με τα αμερικανικά πουλιά του είδους παρά με τα
σκανδιναβικά.
Κανένα άλλο πουλί δεν ταξιδεύει προς τα δυτικά, και αυτό λόγω της δυσκολίας να διασχίσουν τον Ατλαντικό Ωκεανό.
Μα καλά, αναρωτιέται κανείς, δεν θα ήταν πιο εύκολο να ταξιδέψουν
προς τα ανατολικά; «Η αλήθεια είναι ότι κανένας επιστήμονας της
Εταιρείας για την Προστασία των Πτηνών δεν θα παραδεχόταν ότι ένα πουλί
είναι ηλίθιο. Στην περίπτωση του φαλαρόποδα, όμως, είναι πολύ πιθανό»,
λέει ο Μάλσι Σμιθ.
