Τι σημαίνει αυτοκυρίαρχος ; Ελέγχω τον εαυτό μου .
Διότι : Η πειθαρχία του εαυτού μας (και όχι η πειθαρχία που επιβάλλουμε σε άλλους , στρατιωτική , θρησκευτική , οικογενειακή , εργασιακή , κ.α.) , είναι μια εκ΄των μεγαλυτέρων αρετών . Μπαστούνι στα χέρια του τυφλού . Δίχως αυτή , μπορούμε να σκοτώσουμε από .....θυμό , να βιάσουμε , να μοιχεύσουμε και γενικά να ντροπιάσουμε την υπόστασή μας . Όταν όμως είμαστε ήρεμοι εσωτερικά κανείς και τίποτα δεν μπορεί να μας αναγκάσει σε ενέργειες χωρίς να θελήσουμε ή να συναινέσουμε. Να γνωρίζουμε ότι είμαστε ηγέτες του εαυτού μας. Εμείς τον ορίζουμε ή τον γκρεμίζουμε.
Η αυτοδιάθεση είναι αποκλειστικό μας δικαίωμα. Επειδή όμως ο άνθρωπος είναι πάθος (πόθος) γι' αυτό η αυτοκυριαρχία μας πρέπει να θέτει τα πάθη μας υπό την κυβέρνηση της αίσθησης του Λογικού όντος .
Συνεπώς ο Λογικός άνθρωπος γνωρίζοντας τα πάθη του (αδυναμίες) τα θέτει υπό έλεγχο , θέτοντας ταυτόχρονα υπό έλεγχο τον εαυτό του . Όταν θέτουμε υπό έλεγχο τον εαυτό μας κυβερνάμε τους γύρω από εμάς .
Υ.Γ.: *Όποιος σκέπτεται σωστά πρέπει να επιβάλλει πάντοτε την κυριαρχία της λογικής επί των επιθυμιών* . (Δημοσθένης από Παιανία Αττικής , 384 - 322 π.χ.) .
Κατά τη θρησκευτική άποψη :
Περί νηστείας :
Ας νηστέψουμε με τρόπο που αρέσει στον Κύριο .
Αληθινή νηστεία είναι να ξεχάσουμε το κακό ,
να *κρατάμε* την γλώσσα μας ,
να μη θυμώνουμε ,
να κόψουμε το *εγώ* και το *θέλω* ,
την κακογλωσσιά και το ψέμα ,
την αθέτηση υποσχέσεων .
Όταν τα κόψουμε όλα αυτά
τότε η νηστεία μας είναι
πραγματική και δεκτή από τον Θεό .
Νηστεύσωμεν νηστεία δεκτήν ,
ευάρεστον τω Κυρίω .
Αληθής νηστεία ,
ή των κακών αλλοτρίωσις ,
εγκράτεια γλώσσης ,
θυμού αποχή ,
επιθυμιών χωρισμός
καταλαλιάς , ψεύδους και επιορκίας .
Ή τούτων ένδεια ,
νηστεία εστίν ,
αληθής και ευπρόσδεκτος .
*Εκείνος που απέβαλε την φιλαυτία , που αποτελεί τη μητέρα όλων των παθών , με τη βοήθεια του Θεού , εύκολα θεραπεύει και τα λοιπά πάθη . (Μάξιμος ο Ομολογητής) .
*Όπως όταν η τσίμπλα στα μάτια του σώματος δεν αφήνει να δούμε καθαρά γύρω μας έτσι και η επιθυμία των παρόντων σκοτίζει το λογισμό* . (Άγιος Ι. Χρυσόστομος) .
*ΟΥ ΦΟΝΕΥΣΕΙΣ* .
*ΟΥ ΜΟΙΧΕΥΣΕΙΣ* .
*ΟΥΚ ΕΠΙΘΥΜΗΣΕΙΣ ΟΣΑ ΤΩ ΠΛΗΣΙΟΝ ΣΟΥ ΕΣΤΙ* . Δηλαδή να μην επιθυμείς τα του διπλανού σου και να αρκείσαι σε αυτά που σου δίνονται . (Εντολές της Παλαιάς Διαθήκης) .*Ο ΕΧΘΡΟΣ ΕΝΤΟΣ ΗΜΩΝ ΕΣΤΙ* . (Πατερικό) . Δηλαδή ο μεγαλύτερος εχθρός μας είναι ο εαυτός μας .
Κατά τη φιλοσοφική άποψη :
*ΑΡΧΕ ΣΕΑΥΤΟΥ* . Να κυριαρχούμε (επιβαλλόμαστε) του εαυτού μας (αυτοπειθαρχία) .
*ΘΥΜΟΥ ΚΡΑΤΕΙ* : Να συγκρατούμε το θυμό μας .
*ΟΜΙΛΕΙ ΠΡΑΩΣ* . Να ομιλούμε με πραότητα (ηρεμία) .
*ΗΔΟΝΗΣ ΚΡΑΤΕΙΝ* . Να είμαστε εγκρατείς (όχι ηδονολάτρες) .
*ΓΛΩΤΤΑΝ ΙΣΧΕ* . Nα συγκρατούμε την γλώσσα μας .
*ΓΛΩΤΤΗΣ ΑΡΧΕ* . Να κυριαρχούμε στην γλώσσα μας .
*ΜΗ ΘΡΑΣΥΝΟΥ* . Μην είμαστε θρασείς .
*ΑΡΡΗΤΑ ΜΗ ΛΕΓΕ* . Μην αποκαλύπτουμε μυστικά .*ΛΕΓΕ ΕΙΔΩΣ* . : Να λέμε ότι γνωρίζουμε (να διακρίνουμε που θα μιλάμε) . (Δελφικά Παραγγέλματα) .
ΠΛΑΤΩΝ
429 - 345 π.χ.
*ΤΟ ΝΙΚΑΝ ΕΑΥΤΩΝ ΠΑΣΩΝ ΤΩΝ ΝΙΚΩΝ ΠΡΩΤΗ ΤΕ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΗ ΕΣΤΙ* . Δηλαδή η σημαντικότερη νίκη είναι αυτή που κυριαρχούμε (νικάμε) τον εαυτό μας . (Πλάτωνας από Αθήνα) .
*Η φρόνηση είναι η αιτία των σωστών πράξεων* . (Πλάτωνας) .
*Ας μην οργιζόμαστε έχοντας υπόψη μας πως παντού μας βλέπει ο Θεός* . (Πλάτωνας) .
*Η σωφροσύνη βοηθά να χαλιναγωγούμε τις επιθυμίες μας , να μην γινόμαστε δούλοι καμίας ηδονής και να ζούμε με κοσμιότητα* . (Πλάτωνας) .
*Τρομερό δόλωμα η ηδονή* . (Πλάτωνας) .
*ΟΥΤΕ ΓΑΡ ΑΝΤΑΔΙΚΕΙΝ ΔΕΙ ΟΥΤΕ ΚΑΚΩΣ ΠΟΕΙΝ ΟΥΔΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΟΥΔ ΑΝ ΟΤΙΟΥΝ ΠΑΣΧΗ ΥΠ ΑΥΤΩΝ* . (Πλάτωνας , Κριτ. 10,49 Γ) . Ούτε λοιπόν να αντιδικεί κανείς πρέπει ούτε να κακοποιεί κανένα από τους ανθρώπους οτιδήποτε και αν παθαίνει από αυτούς .
*Συνήθως ο χαρακτήρας του καθενός διαμορφώνεται αναλόγως των επιθυμιών και των ψυχικών διαθέσεών του* . (Πλάτωνας) .
*Όχι μονάχα ο γέρος μπορεί να γίνει δύο φορές παιδί αλλά και ο μεθυσμένος* . (Πλάτωνας) .*Ακολασία είναι να κυβερνάται κάποιος από τις ηδονές* . (Πλάτωνας) .
ΣΟΛΩΝ
περ. 640 - 560 π.χ.
*ΠΡΑΟΣ ΙΣΘΙ* . (Σόλωνας ο Αθηναίος). Δελφικό Παράγγελμα . Να είσαι πράος.
ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗΣ
384 - 322 π.χ.
*Περισσότερο γενναίος είναι όποιος νικά τις επιθυμίες του παρά όποιος νικά τους εχθρούς , διότι ΧΑΛΕΠΩΤΑΤΟΝ ΕΣΤΙ ΕΑΥΤΟΝ ΝΙΚΗΣΑΙ* . Δηλαδή είναι πάρα πολύ δύσκολο να νικήσει κανείς τον εαυτό του . (Αριστοτέλης από Στάγειρα) .
*Όλες οι ανθρώπινες πράξεις έχουν ως αίτιο ένα από τα εξής επτά :τύχη , φύση , λογική , παρόρμηση , συνήθεια , πάθος , πόθος* .(Αριστοτέλης) .
*Τα σκυλιά δεν δαγκώνουν όσους πέφτουν κάτω και ο θυμός σταματά και δεν ξεσπά στον άνθρωπο εκείνον που θα δείξει ταπείνωση μπροστά στον θυμωμένο* . (Αριστοτέλης) .
*....το να είσαι οργισμένος είναι εύκολο . Το να εξοργιστείς όμως με το σωστό άτομο , για το σωστό λόγο , στο σωστό βαθμό , τη σωστή στιγμή , για το σωστό σκοπό και με το σωστό τρόπο , αυτό είναι δύσκολο....* . (Αριστοτέλης , Ηθικά Νικομάχεια) .
*Το πολύ κρασί φαίνεται ότι όντως φέρνει τον άνθρωπο στην κατάσταση που λέμε ότι βρίσκονται οι μελαγχολικοί . Πίνοντάς το κανείς αλλάζει χαρακτήρα και γίνεται πολλά και διάφορα: οργίλος , φιλάνθρωπος , ευσπλαχνικός , θρασύς* . (Αριστοτέλης , Όσα περί φρόνησιν και νούν και σοφίαν , 953α) .
*Όταν ξεσπούν σε άλλους το θυμό τους οι άνθρωποι πραΰνονται* .(Αριστοτέλης) .*Ο καθένας μπορεί εύκολα να θυμώσει . Όμως πρέπει να θυμώσει τότε που πρέπει στο βαθμό που είναι σωστό , στον κατάλληλο χρόνο , για ένα δίκαιο ζήτημα* . (Αριστοτέλης) .
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
περ. 480 - 406 π.χ.
*ΕΞΩ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ ΠΑΣ ΑΝΗΡ ΣΟΦΟΤΕΡΟΣ* . Ο άνδρας που δεν οργίζεται είναι σοφότερος . (Ευριπίδης από Σαλαμίνα) .
*ΟΥΔΕΙΣ ΟΥΔΕΝ ΜΕΤ ΟΡΓΗΣ ΑΣΦΑΛΩΣ ΒΟΥΛΕΤΑΙ* . (Ευριπίδης). Μην παίρνεις αποφάσεις εν βρασμό ψυχής. Κανένας δεν μπορεί να σκεφτεί με σύνεση κάτι όταν είναι οργισμένος .
*Η συγκράτηση του θυμού είναι γνώρισμα των συνετών ανθρώπων* . (Ευριπίδης) .
*Το άνθος του θυμού είναι η μανία* . (Ευριπίδης) .
*Ο θυμός είναι πιο δυνατός από την σκέψη κι αυτό είναι η αιτία πολλών κακών στους ανθρώπους* . (Ευριπίδης) .
*Όταν είσαι οργισμένος τίποτε δεν μπορείς να σκεφτείς* .(Ευριπίδης) .*Δεν ωφελεί να οργιζόμαστε εναντίον των περιστάσεων , αφού οι περιστάσεις είναι κουφές* . (Ευριπίδης) .
ΖΗΝΩΝ
336 - 264 π.χ.
*ΖΗΣΕΙΣ ΒΙΟΝ ΚΡΑΤΙΣΤΟΝ ΑΝ ΘΥΜΟΥ ΚΡΑΤΗΣ* . (Ζήνων ο Στωικός από Κυτίο Κύπρου ) . Ζεις καλύτερα αν κρατάς τον θυμό σου.
*Εγκράτεια είναι η ικανότητα να ενεργούμε σύμφωνα με τον ορθό Λόγο και να μην υποτασσόμαστε στις ηδονές* . (Ζήνων) .
*Πάθος είναι η μη λογική και ενάντια στη φύση ψυχική κίνηση δηλαδή είναι το ορμέμφυτο που πλεονάζει* . (Ζήνων) .
*Η φιλαργυρία , η μέθη , η ακολασία είναι πάθη* . (Ζήνων) .
*Είναι καλύτερα τα ολισθήματα των ποδιών παρά της γλώσσας* .(Ζήνων) .*Τα ανώτατα πάθη είναι η λύπη , ο φόβος , η επιθυμία και η ηδονή* .(Ζήνων) .
ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
6ος αιω π.χ.
*ΠΥΡ ΜΑΧΑΙΡΑ ΜΗ ΣΚΑΛΕΥΕΙΝ* . Μην οξύνεις επιθετικές διαθέσεις δηλαδή μη προκαλούμε τον θυμωμένο . (Πυθαγόρας) .
*Είναι αδύνατον να είναι ελεύθερος όποιος είναι δούλος των παθών του και εξουσιάζεται από αυτά* . (Πυθαγόρας) .
*ΕΝ ΟΡΓΗ ΜΗΤΕ ΛΕΓΕΙΝ ΜΗΤΕ ΠΡΑΤΤΕΙΝ* . Όταν είσαι οργισμένος ούτε να λες ούτε να ενεργείς . (Πυθαγόρας από Σάμο) .
*Η αρετή είναι αρμονία* . (Πυθαγόρας) .
*Μην παρασύρεστε από σαρκικές ηδονές* . (Πυθαγόρας) .
*Η μεγαλύτερη δύναμη και ο πιο μεγάλος πλούτος είναι να αποκτήσει κάποιος την εγκράτεια* . (Πυθαγόρας) .
*Σαρκικές σχέσεις πρέπει να έχεις όταν θέλεις να γίνεις ασθενέστεροςαπ΄ ότι είσαι* . (Πυθαγόρας) .
*Μη μεθάτε* . (Πυθαγόρας) .
*Η μέθη είναι βλάβη* . (Πυθαγόρας) .
Όταν κάποτε ο Πυθαγόρας ρωτήθηκε από έναν μέθυσο πως θα μπορούσε να κόψει το κρασί , του απάντησε :*Αν συνεχώς έβλεπες εκείνα που κάνεις , όταν μεθάς* .
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
περ. 540 - περ. 475 π.χ.
*Να προσπαθούμε να σβήνουμε την ύβρη παρά την πυρκαγιά* . (Ηράκλειτος από Έφεσο) .*Ένας άντρας, όταν μεθύσει, αφήνεται να οδηγείται από ένα ανήλικο παιδί: παραπατάει χωρίς να ξέρει πού πηγαίνει, γιατί έχει υγρή ψυχή* . (Ηράκλειτος , αποσπάσματα για μια Ηθική) .
ΣΩΚΡΑΤΗΣ
470 - 399 π.χ.
*Ορθά κυβερνά η φρόνιμη ψυχή , σφαλερά η άφρων*. (Σωκράτης από Αθήνα) .
*Η φρόνηση (λογικότητα) κυβερνά την ορθή πράξη*. (Σωκράτης) .
*Σωφροσύνη είναι το να μην παρασύρεται κάποιος από τις επιθυμίες αλλά να τις περιφρονεί και να είναι απέναντι τους συγκρατημένος* .(Σωκράτης) .*Ακόμα κι αν σε βρίσουν ή σε ξεφτιλίσουν ή σε χτυπήσουν , μη θυμώνεις* . (Σωκράτης) .
ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΣ
περ. 625 -587 π.χ.
*ΑΙ ΜΕΝ ΗΔΟΝΑΙ ΘΝΗΤΑΙ ΑΙ ΔΕ ΑΡΕΤΑΙ ΑΘΑΝΑΤΑΙ* .(Περίανδρος από Κόρινθο) . Δηλαδή οι ηδονές είναι φθαρτές ενώ οι αρετές (αξιοπρέπεια κ.α.) αθάνατες .*ΧΟΛΟΥ ΚΡΑΤΕΕΙΝ* Να κυριαρχείς του θυμού σου . (Περίανδρος) .
ΠΙΤΤΑΚΟΣ
περ. 650 - 560 π.χ.
*Αν κάποιος διαπράττει αδίκημα σε κατάσταση μέθης η τιμωρία του πρέπει να είναι διπλή*. (Πιττακός από Μυτιλήνη) .
ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
470 ή 460 - περ. 370 π.χ.
*ΗΔΟΝΑΙ ΑΚΑΙΡΟΙ ΤΙΚΤΟΥΣΙΝ ΑΗΔΙΑΝ* . Οι ηδονές την στιγμή που δεν πρέπει γεννούν στενοχώριες . (Δημόκριτος από Άβδηρα) .
*ΑΝΔΡΕΙΟΣ ΟΥ ΜΟΝΟΝ Ο ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΙΩΝ , ΑΛΛΑ Ο ΤΩΝ ΗΔΟΝΩΝ ΚΡΑΤΩΝ* . Ανδρείος δεν είναι όποιος υπερισχύει των εχθρών αλλά και όποιος υπερισχύει των ηδονών . (Δημόκριτος) .
*Οι έντονες επιθυμίες ενός συγκεκριμένου πράγματος κάνουν την ψυχή τυφλή ως προς τα υπόλοιπα * . (Δημόκριτος) .
*Ο χειρότερος δάσκαλος της νεότητας είναι η ευκολία . Αυτή δηλαδή είναι που γεννάει τις ηδονές από τις οποίες δημιουργείται η φαυλότητα* . (Δημόκριτος) .
*Οι άνθρωποι αποκτούν ψυχική γαλήνη με τις μετρημένες απολαύσεις και με μετρημένη ζωή* . (Δημόκριτος)
*Μην απειλείς κανένα* . (Χίλων από Σπάρτη , 6ος αι. π.χ.) .
*Να είσαι ήρεμος* . (Χίλων) .
*Έλεγχε τον θυμό σου* . (Χίλων) .
*Μην επιθυμείς τα αδύνατα* . (Χίλων)
ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ
περ. 540 - περ 450 π.χ.
*Μην αφήνεις να σε κατευθύνουν τα αστόχαστα μάτια , η ηχούσα ακοή και η γλώσσα . Να κρίνεις με την Λογική* . (Παρμενίδης από Ελέα) .
*Οι ηδονές είναι φθαρτές ενώ οι τιμές αθάνατες* . (Παρμενίδης) .
ΔΙΟΓΕΝΗΣ
περ. 400 - 325 π.χ.
*Οι δούλοι είναι υποταγμένοι στους αφέντες και οι αισχροί στις επιθυμίες τους* . (Διογένης από Σινώπη) .
*Στην τύχη να αντιστέκεσαι με το θάρρος , στον νόμο με τη φύση , στα πάθη με τη λογική* . (Διογένης) .
*Εκείνο που έχει στην καρδιά του ο νηφάλιος , θα το πει όταν μεθύσει* . (Διογένης) .
ΞΕΝΟΦΩΝ
περ. 430 - 354 π.χ.
*Η πειθαρχία είναι πολύ μεγάλο αγαθό και για την πόλη και για το στρατό και για την οικογένεια* . (Ξενοφώντας από Αθήνα) .
*Όταν οι άλλοι αγοράζουν ακριβά τα αντικείμενα των απολαύσεων τους (ηδονές) , εσείς να εφοδιάζεστε χωρίς δαπάνη ,τις χαρές της ψυχής (ενάρετο πνεύμα) που είναι απείρως καθαρότερες* . (Ξενοφώντας) .
ΟΜΗΡΟΣ
περ. 850 π.χ.
*Να παραβλέπεις τον θυμό* . (Όμηρος) .
*Η διαλλακτικότητα είναι καλύτερη* . (Όμηρος από Μ. Ασία) .
*Παράτα τον θυμό που σου τρώει την καρδιά* . (Όμηρος) .
*Η έριδα (φιλονικία) πολλούς στεναγμούς ξεσηκώνει* . (Όμηρος) .
*Όταν στη ψυχή μπαίνει η οργή ο έρωτας απέχει* . (Όμηρος) .
*Το κρασί συγχύζει το μυαλό . Αναγκάζει και τον πολύ σοφό να τραγουδήσει και να γελάσει απαλά και τον παρακινεί να χορέψει και του παίρνει κάποιο λόγο , που βέβαια θα ήταν προτιμότερο να έμενε*. (Όμηρος).
ΣΟΦΟΚΛΗΣ
496 - 406 π.χ.
*Μπροστά σ αυτούς που έσφαλαν παρά τη θέλησή τους από μία άστοχη κρίση , πρέπει να συγκρατούμε τον θυμό μας* . (Σοφοκλήςαπό Αθήνα) .
ΑΝΑΚΡΕΩΝ
570 π.χ.
*Όταν πίνεις οι βασανιστικές φροντίδες της ζωής κοιμούνται* . (Ανακρέων από Ιωνία) .
*Η αρετή μπορεί να χαθεί , εξαιτίας μέθης και μελαγχολίας (ακεφιάς)* . (Χρύσιππος) .
*Η ηδονή δεν είναι καλό , γιατί υπάρχουν και αισχρές ηδονές και τίποτε αισχρό δεν μπορεί να είναι καλό* . (Χρύσιππος από Ταρσό ,280 - 206 π.χ.) .
*Να συγκρατείς τη γλώσσα , τη λαιμαργία και τις σαρκικές ορμές* . (Ανάχαρσις από Σκυθία , 589 π.χ.) .
*Η ζωή θεωρείται σπουδαία για πολλές ηδονές , που τελικά είναι μόνο μια ιδέα* . (Θεόφραστος από Ερεσό Λέσβου , περ. 272 -285 π.χ.) .
Ο Αρίστιππος ο Κυρηναίος αναφέρει στους "Βίους φιλοσόφων "ότι ο Διογένης Λαέρτιος , προτίμησε να αποχωρήσει από κάποιον που τον έβριζε . Και όταν εκείνος που τον έβριζε ρώτησε τον φιλόσοφο : Γιατί φεύγεις ; Εκείνος ατάραχος απάντησε *επειδή εσύ έχεις την εξουσία να βρίζεις , ενώ εγώ έχω την εξουσία να μην ακούω*! .
*Καμιά φορά τα πάθη σκιάζουν τη λογική όπως τα σύννεφα τον ήλιο*. (Ισοκράτης από Αθήνα , 436 -338 π.χ.) .
*Είναι πολύ σπουδαίο να επιθυμείς όσα πρέπει (τα αναγκαία και απαραίτητα)* . (Μενέδημος από Ερέτρια , 3ος αι. π.χ.) .
*Η σύνεση (σωφροσύνη) διαφέρει τόσο από τις άλλες αρετές , όσο η όραση από τις υπόλοιπες αισθήσεις* . (Βίων από Βορυσθένη , 3ος αι. π.χ.) .
*Από την πειθαρχία γεννιούνται καλές πράξεις* . (Αισχύλος από Ελευσίνα , 525 - 456 π.χ.) .
*Του άρρωστου θυμού είναι γιατρός ο λόγος* . (Αισχύλος) .
*Δεν είναι η αποχή από τις απολαύσεις το καλύτερο , αλλά να τις ελέγχει κανείς και να μην υποτάσσεται σ’ αυτές* .(Πλούταρχος από Βοιωτία , περ. 45 - 120 μ.χ.) .
*ΒΙΟΝ ΑΙΡΕΣΘΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ* . Να διαλέγεις τον άριστο βίo .
*ΔΟΥΛΕΥΕΙΝ ΠΑΘΕΣΙ ΧΑΛΕΠΟΤΕΡΟΝ Ή ΤΥΡΑΝΝΟΙΣ* .Περισσότερο οδυνηρό να είσαι δέσμιος σε πάθη παρά σε τύραννους .
*ΓΕΛΟΙΟΣ ΓΕΛΑ ΚΑΝ ΤΙ ΜΗ ΓΕΛΟΙΟ ΕΙ* , (αυτοσυγκράτηση) δηλαδή γελοίος είναι αυτός που γελά χωρίς να υπάρχει αστείο .
*ΔΥΟ ΤΑ ΕΝΑΝΤΙΟΤΑΤΑ ΤΗ ΕΥΒΟΥΛΙΑ , ΤΑΧΟΣ ΤΕ ΚΑΙ ΟΡΓΗ* (Θουκυδίδης) . Δηλαδή δύο είναι τα ενάντια στη λήψη των σωστών αποφάσεων : η ταχύτητα και ο θυμός .
*Ο ΜΕΓΙΣΤΟΝ ΑΓΑΠΩΝ ΔΙ ΕΛΑΧΙΣΤ΄ΟΡΓΙΖΕΤΑΙ* . (Μένανδρος από Αθήνα , 324 - 291 π.χ.) . Αυτός που αγαπά πάρα πολύ , για πολύ λίγα πράγματα οργίζεται .
*Η ασυγκράτητη οργή, είναι πολλές φορές περισσότερο επιζήμια από το αδίκημα που την προκάλεσε* . (Σένεκας) .
*Έχει εγκράτεια στην ηδονή όχι αυτός που απέχει, αλλά εκείνος που τη δοκιμάζει χωρίς να παρασύρεται απ’ αυτήν* . (Αρίστιππος) .
*Ποτέ μην παίρνεις τις αποφάσεις σου όταν είσαι σε έξαλλη κατάσταση, και κυρίως μην τις ανακοινώσεις*. (Φ. Σαμπαίο) .
*Μόνο ο άνθρωπος που ενδιαφέρεται να γνωρίσει το θυμό του κατά πρόσωπο κι όχι να τον πολεμήσει, θα ελευθερωθεί απ' αυτόν* . (Όσσο) .
Η οργή δίνει συνεχώς αφορμές να διαπράττεις λάθη . (Αγνώστου) .
Ο θυμός κρατά το στόμα ανοιχτό και το μυαλό κλειστό . (Αγνώστου) .
*Ο θυμωμένος ανοίγει το στόμα του και κλείνει τα μάτια του και τα αυτιά του* . (Κένσορ) .
*Να είστε προσεκτικοί με τις σκέψεις σας. Είναι η αρχή των πράξεων*. (Λάο Τσε) .
*Ο οργισμένος που φωνάζει είναι γελοίος, ο οργισμένος που σιωπά είναι φοβερός* . (Αμπάϊ) .
*Ο χαρακτήρας του ανθρώπου φαίνεται στο θυμό και την απογοήτευσή του* . (Τζ. Μπράουν) .
*Από τους δυο που μαλώνουν, φταίει εκείνος που είναι πιο έξυπνος* .(Γκαίτε) .
*Ξενύκτη με κατάντησες ,
που΄ θετα από τσι δέκα ,
κι είσαι αιτία κι αφορμή
μελαχροινή γυναίκα* .
(Μαντινάδα του Ν. Βιτώρου)
*Δυνατός χαρακτήρας είναι εκείνος που μπορεί να συγκρατεί και να τιμωρεί τον εαυτό του* . (Β.Ουγκώ) .
Άνθρωπος που δεν μπορεί να κυβερνήσει τα πάθη του δεν μπορεί να κυβερνήσει άλλους ανθρώπους . (Του Λαού) .
Ο ήλιος δεν πρέπει να θυμώνει με την πυγολαμπίδα . (Κινέζικη παροιμία) .
Κάτω από τα δυνατά πάθη συνήθως κρύβεται μόνο μια αδύναμη θέληση. (Β. Κλιουτσέφσκι) .
Σα μάθει ο σκύλος στα πετσιά όλο πετσιά γυρεύει . (Του Λαού) .
Πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι . (Του Λαού) .
*Αυτός που κυριαρχεί στους άλλους είναι ισχυρός . Αυτός που κυριαρχεί στον εαυτό του είναι πανίσχυρος* . (Ταο Τε Τσινγκ , κινέζος φιλόσοφος) .
Ο άνθρωπος διαφέρει από τα ζώα στον έλεγχο των ενστίκτων . (Πείνας , αναπαραγωγής , αυτοάμυνας) . Μέσω της εγκράτειας γίνεται ενάρετος και του φανερώνονται τα χαρίσματα που του έχουν Δοθεί . (Δείκτης) .
Το ποτό που χρησιμοποιείται ως το λιμάνι για τις φουρτούνες της ζωής γίνεται η φυλακή του καπετάνιου . (Δείκτης) .
Να πράττουμε το συμφωνότερο με την φύση μας και την ηλικία μας . (Δείκτης) .
Οι παρορμήσεις μας να συμφωνούν με την ηλικία μας . (Δείκτης) .
Δεν αφήνεις ποτέ άφρονα γυναίκα να διοικεί το σπίτι . (Δείκτης) .
Μην πλησιάζουμε τον πειρασμό στους εαυτούς μας προκαλώντας τα ένστικτά μας αλλά απλά να απομακρυνόμαστε από αυτόν αν δεν είμαστε σίγουροι για εμάς . (Δηλαδή για την εγκράτειά μας) .(Δείκτης) .
Σταμάτα να πράττεις όταν θυμώνεις . (Δείκτης) .
Ειδικότερα :
Έχοντας εγκράτεια γυμνάζεις το πνεύμα σου (γίνεσαι ενάρετος) δίνοντας σου έτσι (μέσω αυτής) ψυχική υγεία . (Βλέπε περί υγείας)(Δείκτης) .
Άρα :
Να έχουμε συνείδηση των πράξεων μας και των επιπτώσεων τους . (Δείκτης) .
Πως μπορώ να γίνω αυτοκυρίαρχος ;
Ετυμολογία της λέξης Επήρεια :
*Η Επήρεια είναι σύνθετη λέξη , απ΄τις λέξεις επί και αρειά . Αρειά ποιητικά αρά (στον Όμηρο αρή) , ονομάζεται η ευχή και η κατάρα . Επηρεασμός είναι η μετά κακίας μεταχείριση των πολλών διότι τρία ήταν τα κακά κατά την αρχαιότητα , ο επηρεασμός , η καταφρόνηση των πολλών και η ύβρις . Στις μέρες μας η μόνη κακή έννοια που έχει διατηρήσει η λέξη βρίσκεται στην φράση *αυτός βρέθηκε υπό την επήρεια του οινοπνεύματος* . (Βαρδιάμπασης Νίκος Συγγραφέας - Ιατρός) .
ΠΗΓΗ
Υ.Γ.: *Όποιος σκέπτεται σωστά πρέπει να επιβάλλει πάντοτε την κυριαρχία της λογικής επί των επιθυμιών* . (Δημοσθένης από Παιανία Αττικής , 384 - 322 π.χ.) .
Κατά τη θρησκευτική άποψη :
Περί νηστείας :
Ας νηστέψουμε με τρόπο που αρέσει στον Κύριο .
Αληθινή νηστεία είναι να ξεχάσουμε το κακό ,
να *κρατάμε* την γλώσσα μας ,
να μη θυμώνουμε ,
να κόψουμε το *εγώ* και το *θέλω* ,
την κακογλωσσιά και το ψέμα ,
την αθέτηση υποσχέσεων .
Όταν τα κόψουμε όλα αυτά
τότε η νηστεία μας είναι
πραγματική και δεκτή από τον Θεό .
Νηστεύσωμεν νηστεία δεκτήν ,
ευάρεστον τω Κυρίω .
Αληθής νηστεία ,
ή των κακών αλλοτρίωσις ,
εγκράτεια γλώσσης ,
θυμού αποχή ,
επιθυμιών χωρισμός
καταλαλιάς , ψεύδους και επιορκίας .
Ή τούτων ένδεια ,
νηστεία εστίν ,
αληθής και ευπρόσδεκτος .
*Εκείνος που απέβαλε την φιλαυτία , που αποτελεί τη μητέρα όλων των παθών , με τη βοήθεια του Θεού , εύκολα θεραπεύει και τα λοιπά πάθη . (Μάξιμος ο Ομολογητής) .
*Όπως όταν η τσίμπλα στα μάτια του σώματος δεν αφήνει να δούμε καθαρά γύρω μας έτσι και η επιθυμία των παρόντων σκοτίζει το λογισμό* . (Άγιος Ι. Χρυσόστομος) .
*ΟΥ ΦΟΝΕΥΣΕΙΣ* .
*ΟΥ ΜΟΙΧΕΥΣΕΙΣ* .
*ΟΥΚ ΕΠΙΘΥΜΗΣΕΙΣ ΟΣΑ ΤΩ ΠΛΗΣΙΟΝ ΣΟΥ ΕΣΤΙ* . Δηλαδή να μην επιθυμείς τα του διπλανού σου και να αρκείσαι σε αυτά που σου δίνονται . (Εντολές της Παλαιάς Διαθήκης) .*Ο ΕΧΘΡΟΣ ΕΝΤΟΣ ΗΜΩΝ ΕΣΤΙ* . (Πατερικό) . Δηλαδή ο μεγαλύτερος εχθρός μας είναι ο εαυτός μας .
Κατά τη φιλοσοφική άποψη :
*ΑΡΧΕ ΣΕΑΥΤΟΥ* . Να κυριαρχούμε (επιβαλλόμαστε) του εαυτού μας (αυτοπειθαρχία) .
*ΘΥΜΟΥ ΚΡΑΤΕΙ* : Να συγκρατούμε το θυμό μας .
*ΟΜΙΛΕΙ ΠΡΑΩΣ* . Να ομιλούμε με πραότητα (ηρεμία) .
*ΗΔΟΝΗΣ ΚΡΑΤΕΙΝ* . Να είμαστε εγκρατείς (όχι ηδονολάτρες) .
*ΓΛΩΤΤΑΝ ΙΣΧΕ* . Nα συγκρατούμε την γλώσσα μας .
*ΓΛΩΤΤΗΣ ΑΡΧΕ* . Να κυριαρχούμε στην γλώσσα μας .
*ΜΗ ΘΡΑΣΥΝΟΥ* . Μην είμαστε θρασείς .
*ΑΡΡΗΤΑ ΜΗ ΛΕΓΕ* . Μην αποκαλύπτουμε μυστικά .*ΛΕΓΕ ΕΙΔΩΣ* . : Να λέμε ότι γνωρίζουμε (να διακρίνουμε που θα μιλάμε) . (Δελφικά Παραγγέλματα) .
ΠΛΑΤΩΝ
429 - 345 π.χ.
*ΤΟ ΝΙΚΑΝ ΕΑΥΤΩΝ ΠΑΣΩΝ ΤΩΝ ΝΙΚΩΝ ΠΡΩΤΗ ΤΕ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΗ ΕΣΤΙ* . Δηλαδή η σημαντικότερη νίκη είναι αυτή που κυριαρχούμε (νικάμε) τον εαυτό μας . (Πλάτωνας από Αθήνα) .
*Η φρόνηση είναι η αιτία των σωστών πράξεων* . (Πλάτωνας) .
*Ας μην οργιζόμαστε έχοντας υπόψη μας πως παντού μας βλέπει ο Θεός* . (Πλάτωνας) .
*Η σωφροσύνη βοηθά να χαλιναγωγούμε τις επιθυμίες μας , να μην γινόμαστε δούλοι καμίας ηδονής και να ζούμε με κοσμιότητα* . (Πλάτωνας) .
*Τρομερό δόλωμα η ηδονή* . (Πλάτωνας) .
*ΟΥΤΕ ΓΑΡ ΑΝΤΑΔΙΚΕΙΝ ΔΕΙ ΟΥΤΕ ΚΑΚΩΣ ΠΟΕΙΝ ΟΥΔΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΟΥΔ ΑΝ ΟΤΙΟΥΝ ΠΑΣΧΗ ΥΠ ΑΥΤΩΝ* . (Πλάτωνας , Κριτ. 10,49 Γ) . Ούτε λοιπόν να αντιδικεί κανείς πρέπει ούτε να κακοποιεί κανένα από τους ανθρώπους οτιδήποτε και αν παθαίνει από αυτούς .
*Συνήθως ο χαρακτήρας του καθενός διαμορφώνεται αναλόγως των επιθυμιών και των ψυχικών διαθέσεών του* . (Πλάτωνας) .
*Όχι μονάχα ο γέρος μπορεί να γίνει δύο φορές παιδί αλλά και ο μεθυσμένος* . (Πλάτωνας) .*Ακολασία είναι να κυβερνάται κάποιος από τις ηδονές* . (Πλάτωνας) .
ΣΟΛΩΝ
περ. 640 - 560 π.χ.
*ΠΡΑΟΣ ΙΣΘΙ* . (Σόλωνας ο Αθηναίος). Δελφικό Παράγγελμα . Να είσαι πράος.
ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗΣ
384 - 322 π.χ.
*Περισσότερο γενναίος είναι όποιος νικά τις επιθυμίες του παρά όποιος νικά τους εχθρούς , διότι ΧΑΛΕΠΩΤΑΤΟΝ ΕΣΤΙ ΕΑΥΤΟΝ ΝΙΚΗΣΑΙ* . Δηλαδή είναι πάρα πολύ δύσκολο να νικήσει κανείς τον εαυτό του . (Αριστοτέλης από Στάγειρα) .
*Όλες οι ανθρώπινες πράξεις έχουν ως αίτιο ένα από τα εξής επτά :τύχη , φύση , λογική , παρόρμηση , συνήθεια , πάθος , πόθος* .(Αριστοτέλης) .
*Τα σκυλιά δεν δαγκώνουν όσους πέφτουν κάτω και ο θυμός σταματά και δεν ξεσπά στον άνθρωπο εκείνον που θα δείξει ταπείνωση μπροστά στον θυμωμένο* . (Αριστοτέλης) .
*....το να είσαι οργισμένος είναι εύκολο . Το να εξοργιστείς όμως με το σωστό άτομο , για το σωστό λόγο , στο σωστό βαθμό , τη σωστή στιγμή , για το σωστό σκοπό και με το σωστό τρόπο , αυτό είναι δύσκολο....* . (Αριστοτέλης , Ηθικά Νικομάχεια) .
*Το πολύ κρασί φαίνεται ότι όντως φέρνει τον άνθρωπο στην κατάσταση που λέμε ότι βρίσκονται οι μελαγχολικοί . Πίνοντάς το κανείς αλλάζει χαρακτήρα και γίνεται πολλά και διάφορα: οργίλος , φιλάνθρωπος , ευσπλαχνικός , θρασύς* . (Αριστοτέλης , Όσα περί φρόνησιν και νούν και σοφίαν , 953α) .
*Όταν ξεσπούν σε άλλους το θυμό τους οι άνθρωποι πραΰνονται* .(Αριστοτέλης) .*Ο καθένας μπορεί εύκολα να θυμώσει . Όμως πρέπει να θυμώσει τότε που πρέπει στο βαθμό που είναι σωστό , στον κατάλληλο χρόνο , για ένα δίκαιο ζήτημα* . (Αριστοτέλης) .
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
περ. 480 - 406 π.χ.
*ΕΞΩ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ ΠΑΣ ΑΝΗΡ ΣΟΦΟΤΕΡΟΣ* . Ο άνδρας που δεν οργίζεται είναι σοφότερος . (Ευριπίδης από Σαλαμίνα) .
*ΟΥΔΕΙΣ ΟΥΔΕΝ ΜΕΤ ΟΡΓΗΣ ΑΣΦΑΛΩΣ ΒΟΥΛΕΤΑΙ* . (Ευριπίδης). Μην παίρνεις αποφάσεις εν βρασμό ψυχής. Κανένας δεν μπορεί να σκεφτεί με σύνεση κάτι όταν είναι οργισμένος .
*Η συγκράτηση του θυμού είναι γνώρισμα των συνετών ανθρώπων* . (Ευριπίδης) .
*Το άνθος του θυμού είναι η μανία* . (Ευριπίδης) .
*Ο θυμός είναι πιο δυνατός από την σκέψη κι αυτό είναι η αιτία πολλών κακών στους ανθρώπους* . (Ευριπίδης) .
*Όταν είσαι οργισμένος τίποτε δεν μπορείς να σκεφτείς* .(Ευριπίδης) .*Δεν ωφελεί να οργιζόμαστε εναντίον των περιστάσεων , αφού οι περιστάσεις είναι κουφές* . (Ευριπίδης) .
ΖΗΝΩΝ
336 - 264 π.χ.
*ΖΗΣΕΙΣ ΒΙΟΝ ΚΡΑΤΙΣΤΟΝ ΑΝ ΘΥΜΟΥ ΚΡΑΤΗΣ* . (Ζήνων ο Στωικός από Κυτίο Κύπρου ) . Ζεις καλύτερα αν κρατάς τον θυμό σου.
*Εγκράτεια είναι η ικανότητα να ενεργούμε σύμφωνα με τον ορθό Λόγο και να μην υποτασσόμαστε στις ηδονές* . (Ζήνων) .
*Πάθος είναι η μη λογική και ενάντια στη φύση ψυχική κίνηση δηλαδή είναι το ορμέμφυτο που πλεονάζει* . (Ζήνων) .
*Η φιλαργυρία , η μέθη , η ακολασία είναι πάθη* . (Ζήνων) .
*Είναι καλύτερα τα ολισθήματα των ποδιών παρά της γλώσσας* .(Ζήνων) .*Τα ανώτατα πάθη είναι η λύπη , ο φόβος , η επιθυμία και η ηδονή* .(Ζήνων) .
ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
6ος αιω π.χ.
*ΠΥΡ ΜΑΧΑΙΡΑ ΜΗ ΣΚΑΛΕΥΕΙΝ* . Μην οξύνεις επιθετικές διαθέσεις δηλαδή μη προκαλούμε τον θυμωμένο . (Πυθαγόρας) .
*Είναι αδύνατον να είναι ελεύθερος όποιος είναι δούλος των παθών του και εξουσιάζεται από αυτά* . (Πυθαγόρας) .
*ΕΝ ΟΡΓΗ ΜΗΤΕ ΛΕΓΕΙΝ ΜΗΤΕ ΠΡΑΤΤΕΙΝ* . Όταν είσαι οργισμένος ούτε να λες ούτε να ενεργείς . (Πυθαγόρας από Σάμο) .
*Η αρετή είναι αρμονία* . (Πυθαγόρας) .
*Μην παρασύρεστε από σαρκικές ηδονές* . (Πυθαγόρας) .
*Η μεγαλύτερη δύναμη και ο πιο μεγάλος πλούτος είναι να αποκτήσει κάποιος την εγκράτεια* . (Πυθαγόρας) .
*Σαρκικές σχέσεις πρέπει να έχεις όταν θέλεις να γίνεις ασθενέστεροςαπ΄ ότι είσαι* . (Πυθαγόρας) .
*Μη μεθάτε* . (Πυθαγόρας) .
*Η μέθη είναι βλάβη* . (Πυθαγόρας) .
Όταν κάποτε ο Πυθαγόρας ρωτήθηκε από έναν μέθυσο πως θα μπορούσε να κόψει το κρασί , του απάντησε :*Αν συνεχώς έβλεπες εκείνα που κάνεις , όταν μεθάς* .
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
περ. 540 - περ. 475 π.χ.
*Να προσπαθούμε να σβήνουμε την ύβρη παρά την πυρκαγιά* . (Ηράκλειτος από Έφεσο) .*Ένας άντρας, όταν μεθύσει, αφήνεται να οδηγείται από ένα ανήλικο παιδί: παραπατάει χωρίς να ξέρει πού πηγαίνει, γιατί έχει υγρή ψυχή* . (Ηράκλειτος , αποσπάσματα για μια Ηθική) .
ΣΩΚΡΑΤΗΣ
470 - 399 π.χ.
*Ορθά κυβερνά η φρόνιμη ψυχή , σφαλερά η άφρων*. (Σωκράτης από Αθήνα) .
*Η φρόνηση (λογικότητα) κυβερνά την ορθή πράξη*. (Σωκράτης) .
*Σωφροσύνη είναι το να μην παρασύρεται κάποιος από τις επιθυμίες αλλά να τις περιφρονεί και να είναι απέναντι τους συγκρατημένος* .(Σωκράτης) .*Ακόμα κι αν σε βρίσουν ή σε ξεφτιλίσουν ή σε χτυπήσουν , μη θυμώνεις* . (Σωκράτης) .
ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΣ
περ. 625 -587 π.χ.
*ΑΙ ΜΕΝ ΗΔΟΝΑΙ ΘΝΗΤΑΙ ΑΙ ΔΕ ΑΡΕΤΑΙ ΑΘΑΝΑΤΑΙ* .(Περίανδρος από Κόρινθο) . Δηλαδή οι ηδονές είναι φθαρτές ενώ οι αρετές (αξιοπρέπεια κ.α.) αθάνατες .*ΧΟΛΟΥ ΚΡΑΤΕΕΙΝ* Να κυριαρχείς του θυμού σου . (Περίανδρος) .
ΠΙΤΤΑΚΟΣ
περ. 650 - 560 π.χ.
*Αν κάποιος διαπράττει αδίκημα σε κατάσταση μέθης η τιμωρία του πρέπει να είναι διπλή*. (Πιττακός από Μυτιλήνη) .
ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
470 ή 460 - περ. 370 π.χ.
*ΗΔΟΝΑΙ ΑΚΑΙΡΟΙ ΤΙΚΤΟΥΣΙΝ ΑΗΔΙΑΝ* . Οι ηδονές την στιγμή που δεν πρέπει γεννούν στενοχώριες . (Δημόκριτος από Άβδηρα) .
*ΑΝΔΡΕΙΟΣ ΟΥ ΜΟΝΟΝ Ο ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΙΩΝ , ΑΛΛΑ Ο ΤΩΝ ΗΔΟΝΩΝ ΚΡΑΤΩΝ* . Ανδρείος δεν είναι όποιος υπερισχύει των εχθρών αλλά και όποιος υπερισχύει των ηδονών . (Δημόκριτος) .
*Οι έντονες επιθυμίες ενός συγκεκριμένου πράγματος κάνουν την ψυχή τυφλή ως προς τα υπόλοιπα * . (Δημόκριτος) .
*Ο χειρότερος δάσκαλος της νεότητας είναι η ευκολία . Αυτή δηλαδή είναι που γεννάει τις ηδονές από τις οποίες δημιουργείται η φαυλότητα* . (Δημόκριτος) .
*Οι άνθρωποι αποκτούν ψυχική γαλήνη με τις μετρημένες απολαύσεις και με μετρημένη ζωή* . (Δημόκριτος)
.*Να κρατάς με προσοχή τον θυμό που συγκεντρώνεται στο θώρακά σου , να φυλάγεσαι από την ταραχή της ψυχής και να μην αφήνεις τα πάντα στη γλώσσα σου* . (Δημόκριτος) .
ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ
6ος αιω π.χ.
*Το δυσκολότερο είναι το να αντιμετωπίζεις ψύχραιμα τις μεταβολές προς το χειρότερο* . (Βίας από Πριήνη) .*ΝΟΕΙ ΤΟ ΠΡΑΤΤΟΜΕΝΟΝ* . Να κατανοείς αυτό το οποίο κάνεις . (Βίας) .
ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ
342 - 271 π.χ.
*Εκείνος που έχει κατανοήσει τα όρια της ζωής , γνωρίζει , πως εύκολα μπορεί να αποκτήσει αυτό που διώχνει τον πόνο της στέρησης και κάνει όλη τη ζωή τέλεια* . (Ασκητική ζωή) . (Επίκουρος από Σάμο) .
*Μικρή είναι η ζωή αυτή στην οποία υπάρχουν πολλές εύλογες αιτίες για θάνατο* . (Επίκουρος) .
*Σε σχέση με κάθε επιθυμία πρέπει να προβάλλεται το εξής ερώτημα : Τι θα μου συμβεί αν πραγματοποιηθεί αυτό που επιζητώ και τι αν δεν πραγματοποιηθεί* . (Επίκουρος) .
ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ
6ος αιω π.χ.
*Το δυσκολότερο είναι το να αντιμετωπίζεις ψύχραιμα τις μεταβολές προς το χειρότερο* . (Βίας από Πριήνη) .*ΝΟΕΙ ΤΟ ΠΡΑΤΤΟΜΕΝΟΝ* . Να κατανοείς αυτό το οποίο κάνεις . (Βίας) .
ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ
342 - 271 π.χ.
*Εκείνος που έχει κατανοήσει τα όρια της ζωής , γνωρίζει , πως εύκολα μπορεί να αποκτήσει αυτό που διώχνει τον πόνο της στέρησης και κάνει όλη τη ζωή τέλεια* . (Ασκητική ζωή) . (Επίκουρος από Σάμο) .
*Μικρή είναι η ζωή αυτή στην οποία υπάρχουν πολλές εύλογες αιτίες για θάνατο* . (Επίκουρος) .
*Σε σχέση με κάθε επιθυμία πρέπει να προβάλλεται το εξής ερώτημα : Τι θα μου συμβεί αν πραγματοποιηθεί αυτό που επιζητώ και τι αν δεν πραγματοποιηθεί* . (Επίκουρος) .
*Μην απειλείς κανένα* . (Χίλων από Σπάρτη , 6ος αι. π.χ.) .
*Να είσαι ήρεμος* . (Χίλων) .
*Έλεγχε τον θυμό σου* . (Χίλων) .
*Μην επιθυμείς τα αδύνατα* . (Χίλων)
.
*ΘΥΜΟΥ ΚΡΑΤΕΙ* . Να κυριαρχούμε του θυμού . (Κλεόβουλος ο Ρόδιος , 6ος αι. π.χ.) . Δελφικό παράγγελμα .
*ΒΙΑ ΜΗΔΕΝ ΠΡΑΤΤΕΙΝ* . Να μην κάνουμε τίποτε με βία . (Κλεόβουλος ο Ρόδιος) .
*ΗΔΟΝΗΣ ΚΡΑΤΕΙΝ* , δηλαδή να ελέγχουμε τα πάθη μας . (Κλεόβουλος ο Ρόδιος) .
*ΟΜΙΛΕΙ ΠΡΑΩΣ* . (Κλεόβουλος) .
*ΘΥΜΟΥ ΚΡΑΤΕΙ* . Να κυριαρχούμε του θυμού . (Κλεόβουλος ο Ρόδιος , 6ος αι. π.χ.) . Δελφικό παράγγελμα .
*ΒΙΑ ΜΗΔΕΝ ΠΡΑΤΤΕΙΝ* . Να μην κάνουμε τίποτε με βία . (Κλεόβουλος ο Ρόδιος) .
*ΗΔΟΝΗΣ ΚΡΑΤΕΙΝ* , δηλαδή να ελέγχουμε τα πάθη μας . (Κλεόβουλος ο Ρόδιος) .
*ΟΜΙΛΕΙ ΠΡΑΩΣ* . (Κλεόβουλος) .
ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ
περ. 540 - περ 450 π.χ.
*Μην αφήνεις να σε κατευθύνουν τα αστόχαστα μάτια , η ηχούσα ακοή και η γλώσσα . Να κρίνεις με την Λογική* . (Παρμενίδης από Ελέα) .
*Οι ηδονές είναι φθαρτές ενώ οι τιμές αθάνατες* . (Παρμενίδης) .
ΔΙΟΓΕΝΗΣ
περ. 400 - 325 π.χ.
*Οι δούλοι είναι υποταγμένοι στους αφέντες και οι αισχροί στις επιθυμίες τους* . (Διογένης από Σινώπη) .
*Στην τύχη να αντιστέκεσαι με το θάρρος , στον νόμο με τη φύση , στα πάθη με τη λογική* . (Διογένης) .
*Εκείνο που έχει στην καρδιά του ο νηφάλιος , θα το πει όταν μεθύσει* . (Διογένης) .
ΞΕΝΟΦΩΝ
περ. 430 - 354 π.χ.
*Η πειθαρχία είναι πολύ μεγάλο αγαθό και για την πόλη και για το στρατό και για την οικογένεια* . (Ξενοφώντας από Αθήνα) .
*Όταν οι άλλοι αγοράζουν ακριβά τα αντικείμενα των απολαύσεων τους (ηδονές) , εσείς να εφοδιάζεστε χωρίς δαπάνη ,τις χαρές της ψυχής (ενάρετο πνεύμα) που είναι απείρως καθαρότερες* . (Ξενοφώντας) .
ΟΜΗΡΟΣ
περ. 850 π.χ.
*Να παραβλέπεις τον θυμό* . (Όμηρος) .
*Η διαλλακτικότητα είναι καλύτερη* . (Όμηρος από Μ. Ασία) .
*Παράτα τον θυμό που σου τρώει την καρδιά* . (Όμηρος) .
*Η έριδα (φιλονικία) πολλούς στεναγμούς ξεσηκώνει* . (Όμηρος) .
*Όταν στη ψυχή μπαίνει η οργή ο έρωτας απέχει* . (Όμηρος) .
*Το κρασί συγχύζει το μυαλό . Αναγκάζει και τον πολύ σοφό να τραγουδήσει και να γελάσει απαλά και τον παρακινεί να χορέψει και του παίρνει κάποιο λόγο , που βέβαια θα ήταν προτιμότερο να έμενε*. (Όμηρος).
ΣΟΦΟΚΛΗΣ
496 - 406 π.χ.
*Μπροστά σ αυτούς που έσφαλαν παρά τη θέλησή τους από μία άστοχη κρίση , πρέπει να συγκρατούμε τον θυμό μας* . (Σοφοκλήςαπό Αθήνα) .
ΑΝΑΚΡΕΩΝ
570 π.χ.
*Όταν πίνεις οι βασανιστικές φροντίδες της ζωής κοιμούνται* . (Ανακρέων από Ιωνία) .
*Η αρετή μπορεί να χαθεί , εξαιτίας μέθης και μελαγχολίας (ακεφιάς)* . (Χρύσιππος) .
*Η ηδονή δεν είναι καλό , γιατί υπάρχουν και αισχρές ηδονές και τίποτε αισχρό δεν μπορεί να είναι καλό* . (Χρύσιππος από Ταρσό ,280 - 206 π.χ.) .
*Να συγκρατείς τη γλώσσα , τη λαιμαργία και τις σαρκικές ορμές* . (Ανάχαρσις από Σκυθία , 589 π.χ.) .
*Η ζωή θεωρείται σπουδαία για πολλές ηδονές , που τελικά είναι μόνο μια ιδέα* . (Θεόφραστος από Ερεσό Λέσβου , περ. 272 -285 π.χ.) .
Ο Αρίστιππος ο Κυρηναίος αναφέρει στους "Βίους φιλοσόφων "ότι ο Διογένης Λαέρτιος , προτίμησε να αποχωρήσει από κάποιον που τον έβριζε . Και όταν εκείνος που τον έβριζε ρώτησε τον φιλόσοφο : Γιατί φεύγεις ; Εκείνος ατάραχος απάντησε *επειδή εσύ έχεις την εξουσία να βρίζεις , ενώ εγώ έχω την εξουσία να μην ακούω*! .
*Καμιά φορά τα πάθη σκιάζουν τη λογική όπως τα σύννεφα τον ήλιο*. (Ισοκράτης από Αθήνα , 436 -338 π.χ.) .
*Είναι πολύ σπουδαίο να επιθυμείς όσα πρέπει (τα αναγκαία και απαραίτητα)* . (Μενέδημος από Ερέτρια , 3ος αι. π.χ.) .
*Η σύνεση (σωφροσύνη) διαφέρει τόσο από τις άλλες αρετές , όσο η όραση από τις υπόλοιπες αισθήσεις* . (Βίων από Βορυσθένη , 3ος αι. π.χ.) .
*Από την πειθαρχία γεννιούνται καλές πράξεις* . (Αισχύλος από Ελευσίνα , 525 - 456 π.χ.) .
*Του άρρωστου θυμού είναι γιατρός ο λόγος* . (Αισχύλος) .
*Δεν είναι η αποχή από τις απολαύσεις το καλύτερο , αλλά να τις ελέγχει κανείς και να μην υποτάσσεται σ’ αυτές* .(Πλούταρχος από Βοιωτία , περ. 45 - 120 μ.χ.) .
*ΒΙΟΝ ΑΙΡΕΣΘΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ* . Να διαλέγεις τον άριστο βίo .
*ΔΟΥΛΕΥΕΙΝ ΠΑΘΕΣΙ ΧΑΛΕΠΟΤΕΡΟΝ Ή ΤΥΡΑΝΝΟΙΣ* .Περισσότερο οδυνηρό να είσαι δέσμιος σε πάθη παρά σε τύραννους .
*ΓΕΛΟΙΟΣ ΓΕΛΑ ΚΑΝ ΤΙ ΜΗ ΓΕΛΟΙΟ ΕΙ* , (αυτοσυγκράτηση) δηλαδή γελοίος είναι αυτός που γελά χωρίς να υπάρχει αστείο .
*ΔΥΟ ΤΑ ΕΝΑΝΤΙΟΤΑΤΑ ΤΗ ΕΥΒΟΥΛΙΑ , ΤΑΧΟΣ ΤΕ ΚΑΙ ΟΡΓΗ* (Θουκυδίδης) . Δηλαδή δύο είναι τα ενάντια στη λήψη των σωστών αποφάσεων : η ταχύτητα και ο θυμός .
*Ο ΜΕΓΙΣΤΟΝ ΑΓΑΠΩΝ ΔΙ ΕΛΑΧΙΣΤ΄ΟΡΓΙΖΕΤΑΙ* . (Μένανδρος από Αθήνα , 324 - 291 π.χ.) . Αυτός που αγαπά πάρα πολύ , για πολύ λίγα πράγματα οργίζεται .
*Η ασυγκράτητη οργή, είναι πολλές φορές περισσότερο επιζήμια από το αδίκημα που την προκάλεσε* . (Σένεκας) .
*Έχει εγκράτεια στην ηδονή όχι αυτός που απέχει, αλλά εκείνος που τη δοκιμάζει χωρίς να παρασύρεται απ’ αυτήν* . (Αρίστιππος) .
*Ποτέ μην παίρνεις τις αποφάσεις σου όταν είσαι σε έξαλλη κατάσταση, και κυρίως μην τις ανακοινώσεις*. (Φ. Σαμπαίο) .
*Μόνο ο άνθρωπος που ενδιαφέρεται να γνωρίσει το θυμό του κατά πρόσωπο κι όχι να τον πολεμήσει, θα ελευθερωθεί απ' αυτόν* . (Όσσο) .
Η οργή δίνει συνεχώς αφορμές να διαπράττεις λάθη . (Αγνώστου) .
Ο θυμός κρατά το στόμα ανοιχτό και το μυαλό κλειστό . (Αγνώστου) .
*Ο θυμωμένος ανοίγει το στόμα του και κλείνει τα μάτια του και τα αυτιά του* . (Κένσορ) .
*Να είστε προσεκτικοί με τις σκέψεις σας. Είναι η αρχή των πράξεων*. (Λάο Τσε) .
*Ο οργισμένος που φωνάζει είναι γελοίος, ο οργισμένος που σιωπά είναι φοβερός* . (Αμπάϊ) .
*Ο χαρακτήρας του ανθρώπου φαίνεται στο θυμό και την απογοήτευσή του* . (Τζ. Μπράουν) .
*Όταν χτυπάει την πόρτα ο θυμός, τις περισσότερες φορές είναι για ν’ αποχαιρετήσει τη λογική* . (Τζ. Μπράουν) .
*Από τους δυο που μαλώνουν, φταίει εκείνος που είναι πιο έξυπνος* .(Γκαίτε) .
*Ξενύκτη με κατάντησες ,
που΄ θετα από τσι δέκα ,
κι είσαι αιτία κι αφορμή
μελαχροινή γυναίκα* .
(Μαντινάδα του Ν. Βιτώρου)
*Δυνατός χαρακτήρας είναι εκείνος που μπορεί να συγκρατεί και να τιμωρεί τον εαυτό του* . (Β.Ουγκώ) .
Άνθρωπος που δεν μπορεί να κυβερνήσει τα πάθη του δεν μπορεί να κυβερνήσει άλλους ανθρώπους . (Του Λαού) .
Ο ήλιος δεν πρέπει να θυμώνει με την πυγολαμπίδα . (Κινέζικη παροιμία) .
Κάτω από τα δυνατά πάθη συνήθως κρύβεται μόνο μια αδύναμη θέληση. (Β. Κλιουτσέφσκι) .
Σα μάθει ο σκύλος στα πετσιά όλο πετσιά γυρεύει . (Του Λαού) .
Πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι . (Του Λαού) .
*Αυτός που κυριαρχεί στους άλλους είναι ισχυρός . Αυτός που κυριαρχεί στον εαυτό του είναι πανίσχυρος* . (Ταο Τε Τσινγκ , κινέζος φιλόσοφος) .
*Η αυτοκυριαρχία τη στιγμή της οργής δεν είναι λιγότερο ευγενικήαπό την αυτοκυριαρχία τη στιγμή του κινδύνου (πανικού)* . (Α. Σμιτ) .
Ο άνθρωπος διαφέρει από τα ζώα στον έλεγχο των ενστίκτων . (Πείνας , αναπαραγωγής , αυτοάμυνας) . Μέσω της εγκράτειας γίνεται ενάρετος και του φανερώνονται τα χαρίσματα που του έχουν Δοθεί . (Δείκτης) .
Το ποτό που χρησιμοποιείται ως το λιμάνι για τις φουρτούνες της ζωής γίνεται η φυλακή του καπετάνιου . (Δείκτης) .
Να πράττουμε το συμφωνότερο με την φύση μας και την ηλικία μας . (Δείκτης) .
Οι παρορμήσεις μας να συμφωνούν με την ηλικία μας . (Δείκτης) .
Δεν αφήνεις ποτέ άφρονα γυναίκα να διοικεί το σπίτι . (Δείκτης) .
Μην πλησιάζουμε τον πειρασμό στους εαυτούς μας προκαλώντας τα ένστικτά μας αλλά απλά να απομακρυνόμαστε από αυτόν αν δεν είμαστε σίγουροι για εμάς . (Δηλαδή για την εγκράτειά μας) .(Δείκτης) .
Σταμάτα να πράττεις όταν θυμώνεις . (Δείκτης) .
Ειδικότερα :
Έχοντας εγκράτεια γυμνάζεις το πνεύμα σου (γίνεσαι ενάρετος) δίνοντας σου έτσι (μέσω αυτής) ψυχική υγεία . (Βλέπε περί υγείας)(Δείκτης) .
Άρα :
Να έχουμε συνείδηση των πράξεων μας και των επιπτώσεων τους . (Δείκτης) .
Πως μπορώ να γίνω αυτοκυρίαρχος ;
Ετυμολογία της λέξης Επήρεια :
*Η Επήρεια είναι σύνθετη λέξη , απ΄τις λέξεις επί και αρειά . Αρειά ποιητικά αρά (στον Όμηρο αρή) , ονομάζεται η ευχή και η κατάρα . Επηρεασμός είναι η μετά κακίας μεταχείριση των πολλών διότι τρία ήταν τα κακά κατά την αρχαιότητα , ο επηρεασμός , η καταφρόνηση των πολλών και η ύβρις . Στις μέρες μας η μόνη κακή έννοια που έχει διατηρήσει η λέξη βρίσκεται στην φράση *αυτός βρέθηκε υπό την επήρεια του οινοπνεύματος* . (Βαρδιάμπασης Νίκος Συγγραφέας - Ιατρός) .
ΠΗΓΗ
