Το συνένζυμο Q10 (Co Q10) είναι .....
ένα απαραίτητο ζωτικό θρεπτικό συστατικό, αναγκαίο για την παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια. Χωρίς Co Q10, δεν υπάρχει ενέργεια. Ονομάζεται συνένζυμο, επειδή το χρειάζεται ο οργανισμός μας για να φτιάξει άλλα τρία τουλάχιστον ένζυμα, έργο των οποίων είναι να μετατρέπουν τη γλυκόζη και το οξυγόνο σε ενέργεια. Μόλις παραχθεί η ενέργεια αυτή, το Co Q10 μετέχει στη διεργασία της εξαγωγής της από τα μιτοχόνδρια και της μεταφοράς της στο υπόλοιπο σώμα.
Αλλά η παραγωγή ενέργειας δεν είναι το μοναδικό έργο του συνενζύμου Q10. Από το 1960, το Co Q10 άρχισε να χρησιμοποιείται στην Ιαπωνία για την θεραπεία της συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και μέχρι το 1980 είχε γίνει ένα από τα πέντε φάρμακα με τις υψηλότερες πωλήσεις στην Ιαπωνία. Σήμερα χρησιμοποιείται από πολλούς γιατρούς στο εξωτερικό, για την θεραπεία ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα.
Το Co Q10 είναι παρόν στο σώμα.
Η φύση φαίνεται το θέλει να είναι διαθέσιμο σε όλα τα σημεία του σώματός μας. Το Co Q10 μπορεί να προστατέψει το σώμα από την καταστροφική δράση των ελευθέρων ριζών, ενισχύει την άμυνα του ανοσοποιητικού μας συστήματος και είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην πρόληψη και θεραπεία της καρδιοπάθειας, του διαβήτη, της υπέρτασης, της παχυσαρκίας, της περιοδοντικής νόσου και μιας λίστας νευρολογικών παθήσεων.
Ας εξετάσουμε όμως αναλυτικά την ευεργετική του δράση.
Καρδιοπάθεια
Όλα τα όργανα με υψηλή ενέργεια χρειάζονται Co Q10 και το πιο σημαντικό είναι η καρδιά.
Στις αρχές του 1990 πενήντα μελέτες απ’ όλο τον κόσμο επιβεβαίωσαν την επίδραση του Co Q10 στην καρδιομυοπάθεια, στην αρρυθμία, στη στεφανιαία νόσο των αρτηριών, στη συμφορητική καρδιοπάθεια, στην πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας και στην υπέρταση(1). Όταν ασθενείς που χρειάζονταν μόσχευμα καρδιάς πήραν Co Q10, η κατάστασή τους βελτιώθηκε τόσο σημαντικά που η μεταμόσχευση δεν κρινόταν πια απαραίτητη(2). Όταν χορηγείτο μετά από εγχείρηση bypass, μείωνε τον χρόνο της ανάρρωσης. Τρεις ξεχωριστές μελέτες έδειξαν ότι όταν 100mg Co Q10 δίνονταν καθημερινά σε χιλιάδες ανθρώπους που υπέφεραν από καρδιακή ανεπάρκεια, περισσότεροι από 75% έδειξαν βελτίωση στην πνευμονική λειτουργία, στο οίδημα και στους καρδιακούς παλμούς, χωρίς καμιά παρενέργεια(3). Τίποτα στην συμβατική καρδιολογία δεν έχει έλθει τόσο κοντά σε αυτό το είδος της επιτυχίας.
Η καρδιομυοπάθεια έχει χαρακτηριστεί ως ασθένεια έλλειψης Co Q10. Σε μια μελέτη, 87% από 126 ασθενείς με καρδιομυοπάθεια έδειξαν αξιοσημείωτη βελτίωση στη λειτουργία της καρδιάς, χωρίς παρενέργειες, ύστερα από καθημερινή λήψη 100mg Co Q10(4).
Η καρδιά εξαρτάται απόλυτα από το Co Q10 για τις ενεργειακές του ανάγκες. Οι μύες περιέχουν δύο φορές περισσότερο αυτό το συστατικό από οποιοδήποτε άλλο όργανο ή ιστό του σώματος.
Άνθρωποι με καρδιοπάθεια έχουν 25% λιγότερο Co Q10 από τους υγιείς ανθρώπους. Μια από τις παρενέργειες των στατινών, των φαρμάκων που συνταγογραφούνται για τη μείωση της χοληστερίνης, είναι ότι εμποδίζουν τη φυσική ικανότητα του σώματος να παράγει Co Q10. Μια έρευνα αποκάλυψε έξι περιπτώσεις καρδιομυοπάθειας που προκλήθηκαν από λαβοστατίνες.
Αθηροσκλήρωση και έμφραγμα
Το Co Q10 είναι χρήσιμο κατά της στεφανιαίας νόσου, που, ως γνωστόν, μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή. Το Co Q10 είναι ένα λιποδιαλυτό συστατικό, το οποίο δρα ως ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό εμποδίζοντας τη διαδικασία που ονομάζεται υπεροξείδωση των λιπιδίων, εμποδίζει δηλαδή την οξείδωση των λιπών, συμπεριλαμβανομένης της χοληστερόλης.
Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι το Co Q10 εμποδίζει την οξείδωση της LDL χοληστερόλης πολύ πιο αποτελεσματικά από τη βιταμίνη Ε.
Και είναι πλέον γνωστό δεν αποτελεί η χοληστερόλη αφ’ εαυτής κίνδυνο για έμφραγμα, αλλά η οξειδωμένη, η σκουριασμένη με απλά λόγια, χοληστερόλη(5).
Αρρυθμία
Η αρρυθμία είναι μια κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή. Πολυάριθμες μελέτες έχουν τεκμηριώσει ότι το Co Q10 δρα ως αντιαρρυθμικός παράγοντας. Πολλοί προτείνουν ότι το Co Q10 αποτελεί μια λογική επιλογή θεραπείας σε οξύ καρδιακό επεισόδιο(5).
Στηθάγχη
Πολλοί καρδιολόγοι στο εξωτερικό χορηγούν Co Q10 σε ασθενείς με στηθάγχη. Μια γιαπωνέζικη μελέτη έδειξε ότι η χορήγηση 150mg Co Q10 καθημερινά είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της συχνότητας των επεισοδίων στηθάγχης και μια μείωση σε ποσοστό 54% στις φορές που η νιτρογλυκερίνη χρειαζόταν για να ανακουφίσει τα συμπτώματα. Το Co Q10 έχει επανειλημμένως φανεί ότι αυξάνει την αντοχή για άσκηση και μειώνει τη συχνότητα των επεισοδίων στηθάγχης(5).
Υπέρταση
Αρκετές μελέτες επιβεβαιώνουν ότι δόσεις των 60-100mg Co Q10 καθημερινά μειώνουν σημαντικά την πίεση του αίματος(6). Πάρα πολλοί ασθενείς χάρη σε αυτό το συστατικό έχουν καταφέρει να σταματήσουν την εξάρτησή τους από αντιυπερτασικά φάρμακα.
Διαβήτης
Καθημερινή δόση 60mg Co Q10 μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του υψηλού σακχάρου του αίματος μέσα σε έξι μήνες(7).
Παχυσαρκία
Το Co Q10 βοηθά στη χρήση του αποθηκευμένου λίπους ως καυσίμου. Περίπου μισοί από τους ανθρώπους με προβλήματα βάρους έχουν σημαντική έλλειψη Co Q10. Η αξία του Co Q10 για την απώλεια βάρους φαίνεται από μια μελέτη σε υπέρβαρους ανθρώπους που ακολουθούσαν μια δίαιτα χαμηλή σε θερμίδες. Ορισμένοι από αυτούς έπαιρναν κάθε μέρα 100mg Co Q10. Οι άλλοι δεν λάμβαναν Co Q10. Μετά από δύο μήνες, αυτοί που λάμβαναν το Co Q10 έχασαν 13,5 κιλά, ενώ τα άτομα που δεν λάμβαναν Co Q10 έχασαν μόνο 6 κιλά. Δηλαδή και οι δύο ομάδες ακολουθούσαν την ίδια δίαιτα, αλλά όσοι λάμβαναν Co Q10 έχασαν 7,5 κιλά περισσότερα από όσους δεν έπαιρναν.
Κόπωση
Το Co Q10 επειδή αφενός είναι ένα αντιοξειδωτικό και αφετέρου επειδή βοηθά να μετατραπεί η τροφή σε ενέργεια, είναι ένας μαχητής της κόπωσης. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για αθλητές όπως μαραθωνοδρόμους που κάνουν παρατεταμένη αεροβική δραστηριότητα. Αυτή η δραστηριότητα γεννά ελεύθερες ρίζες ικανές να βλάψουν τα μιτοχόνδρια μέσα στα κύτταρα. Είναι εκεί που το Co Q10 ασκεί πολύ από την προστατευτική του δράση. Το Co Q10 είναι πολύ χρήσιμο για το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης.
Καρκίνος
Η παρουσία του καρκίνου σχετίζεται στενά με μειωμένο ποσοστό Co Q10. Δανοί ερευνητές έδιναν καθημερινά 390mg Co Q10 – μια αρκετά μεγάλη δόση – σε μια ομάδα γυναικών με μεταστατικό καρκίνο του μαστού. Μετά από λίγους μήνες σημειώθηκε ύφεση του καρκίνου σε τέσσερις γυναίκες. Μετά από έντεκα μήνες, ο καρκίνος μιας γυναίκας που είχε απλωθεί από τους μαστούς στο συκώτι είχε εξαφανιστεί εντελώς και οι γιατροί ανέφεραν ότι η υγεία της ήταν άριστη(8) Το Co Q10 φαίνεται ότι λειτουργεί ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα, όχι επιτιθέμενο απευθείας στον όγκο.
Άλλες ασθένειες
Το Co Q10 μπορεί να βοηθήσει σε μια σειρά από ασθένειες όπως στη νόσο Αλτσχάιμερ, στην περιοδοντική νόσο, στη νόσο Meniere, στη μυϊκή δυστροφία και στις εμβοές των αυτιών.
Αντιγήρανση
Το Co Q10 είναι ένα εκπληκτικό αντιοξειδωτικό. Συγκεκριμένα ενεργεί ως αντιοξειδωτικό μέσα στα μιτοχόνδρια εκκαθαρίζοντας τις υπεροξειδικές ρίζες που σχηματίζονται. Επιπλέον επειδή βρίσκεται παντού μέσα στο σώμα μας και επειδή μετακινείται εύκολα και δια μέσου των μεμβρανών των λιπωδών κυττάρων, βοηθά στην πρόληψη των βλαβών των κυττάρων από την υπεροξείδωση των λιπιδίων, από τις επιθέσεις δηλαδή των ελευθέρων ριζών στις κυτταρικές μεμβράνες. Σε ένα πείραμα που έγινε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας διαπιστώθηκε ότι ποντίκια στα οποία δινόταν Co Q10 απέκτησαν εμφάνιση και ενεργητικότητα νεαρών ποντικών, έμειναν πιο ενεργά στη γεροντική ηλικία και έζησαν περισσότερο από τα ποντίκια στα οποία δεν έδιναν Co Q10.
Όσο μεγαλώνουμε, ο οργανισμός μας κατασκευάζει όλο και μικρότερη ποσότητα Co Q 10. Η πτώση της παραγωγής της αρχίζει από την ηλικία των 20 ετών. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να λαμβάνουμε Co Q10 ως συμπλήρωμα διατροφής. To Co Q10 βρίσκεται βέβαια και σε τροφές, όπως στο ψάρι και κυρίως στις σαρδέλες, στο βοδινό συκώτι, στους σουσαμόσπορους, στα φιστίκια, στα καρύδια και στο σπανάκι. Δυστυχώς όμως δεν μπορούμε να έχουμε τα θεραπευτικά αποτελέσματα που αναφέραμε τρώγοντας αυτές τις τροφές. Θα πρέπει να φάμε για παράδειγμα ένα κιλό φιστίκια, για να πάρουμε 30mg Co Q10, την μικρότερη δόση που χρειαζόμαστε.
Για να αυξήσουμε τα επίπεδα του Co Q10 στον οργανισμό μας, θα πρέπει να το λαμβάνουμε ως συμπλήρωμα διατροφής. Η δόση που πρέπει να λαμβάνει κανείς κυμαίνεται από 30 ως 200mg την ημέρα και εξαρτάται από το πρόβλημα του καθενός. Η επιλογή ενός καλού συμπληρώματος Co Q10 είναι αναγκαία, αν θέλουμε να έχουμε καλύτερη απορρόφηση του ζωτικού αυτού συστατικού.
