Τα τριγλυκερίδια είναι μια μορφή λίπους που βρίσκεται στις φυτικές και ζωικές τροφές, το σώμα και το αίμα. Τις περισσότερες φορές δημιουργούνται από τη συσσώρευση επιπλέον θερμίδων που λαμβάνει ο οργανισμός από τις τροφές, οι οποίες συσσωρεύονται με τη μορφή λίπους.
Επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα
Κανονικά επίπεδα: <150........
Οριακά επίπεδα: 150 – 199
Υψηλά επίπεδα: 200 – 499
Πολύ υψηλά επίπεδα: >500
Από αρκετές μελέτες έχει φανεί ότι μια και μόνο ημέρα άσκησης είναι ικανή να μειώσει τα τριγλυκερίδια αίματος στο στάδιο νηστείας την επόμενη ημέρα.
Η μείωση αυτή είναι της τάξης του 15 με 30%, μείωση δηλαδή που θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι κλινικά σημαντική, δεδομένου ότι τέτοια μείωση παρατηρείται μετά από τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής.
Πόσο όμως διαρκεί αυτή η μείωση;
Μετά την άσκηση, και για περίπου 12 με 24 ώρες, τα επίπεδα τριγλυκεριδίων μειώνονται σημαντικά. Αργότερα αυξάνουν, αλλά παραμένουν μειωμένα σε σχέση με πριν την άσκηση, για 2 με 3 μέρες μετά την άσκηση. Οι μελέτες έχουν δείξει έως τώρα ότι οι επιδράσεις της άσκησης δεν είναι αποτέλεσμα προπόνησης αλλά αποτέλεσμα της τελευταίας συνεδρίας άσκησης. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η άσκηση δεν χρειάζεται να είναι συνεχόμενη, αλλά μπορεί να είναι και διαλειμματική 10-λεπτων περιόδων. Έχει φανεί ότι η ενεργειακή δαπάνη και όχι η ένταση της άσκησης είναι ο παράγοντας που καθορίζει την επίδραση.
Πόση άσκηση όμως χρειάζεται;
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, για να έχει δράση η άσκηση πρέπει να συνοδεύεται με ενεργειακό έλλειμμα 500-600 θερμίδων και άνω. Αν, όμως, συνδυάσουμε ήπια άσκηση, με κατανάλωση 300 θερμίδων, με ήπια υποθερμιδική δίαιτα με μείωση της ενεργειακής πρόσληψης κατά 300 θερμίδες, μειώνονται κατά περίπου 20% τα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο στάδιο νηστείας και στο μεταγευματικό στάδιο.
Ο συνδυασμός αυτός αποτελεί πιο πρακτικό και εφικτό στόχο, από ό,τι η άσκηση μόνη της, ιδιαίτερα για άτομα που δεν μπορούν να ασκηθούν για παρατεταμένο χρόνο σε μέτριες ως υψηλές εντάσεις, όπως πολλά άτομα που ακολουθούν καθιστική ζωή. Μείωση της ενεργειακής πρόσληψης, μπορεί εύκολα να επιτευχθεί με μικρή μείωση της μερίδας φαγητού ή με μείωση της τάξης των 30 γραμμαρίων σε λιπαρό κρέας, 1 φέτας ψωμιού, 2 κουταλιών του γλυκού βουτύρου και ενός φλιτζανιού αναψυκτικού.
Η αύξηση στην ενεργειακή δαπάνη κατά 300 θερμίδες μπορεί να επιτευχθεί με τρέξιμο για 30 περίπου λεπτά, ή σχετικά έντονο βάδισμα για 70 λεπτά, ή χαλαρό περπάτημα, όπως μια βόλτα στο πάρκο για περίπου μιάμιση ώρα. Η μείωση της ενεργειακής πρόσληψης μέσω της δίαιτας και η άσκηση μπορούν να χρησιμοποιούνται ξεχωριστά, ή να συνδυάζονται, ανάλογα με τις δυνατότητες και προτιμήσεις του ατόμου.
Σε συνδυασμό με την άσκηση, ιδιαίτερα σημαντικές είναι και οι διατροφικές αλλαγές, αφού μπορούν να μειώσουν τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα μέχρι και 20%.
Οι διαιτητικές συστάσεις για να μειωθούν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων περιλαμβάνουν τα εξής:
– Αποφυγή τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένο λίπος.
– Μείωση των απλών υδατανθράκων (π.χ. ζάχαρη).
– Δίαιτα απώλειας βάρους, σε περίπτωση που το βάρος δεν είναι το ιδανικό.
– Μείωση στη πρόσληψη οινοπνευματωδών ποτών.
– Αύξηση στην πρόσληψη φυτικών ινών από λαχανικά, φρούτα και προϊόντα ολικής αλέσεως.
– Κατανάλωση τροφών που είναι πλούσιες σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τουλάχιστον 1-2 φορές την εβδομάδα (π.χ. σκουμπρί, σαρδέλα, σολομό, πέστροφα, τσιπούρα).
Επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα
Κανονικά επίπεδα: <150........
Οριακά επίπεδα: 150 – 199
Υψηλά επίπεδα: 200 – 499
Πολύ υψηλά επίπεδα: >500
Από αρκετές μελέτες έχει φανεί ότι μια και μόνο ημέρα άσκησης είναι ικανή να μειώσει τα τριγλυκερίδια αίματος στο στάδιο νηστείας την επόμενη ημέρα.
Η μείωση αυτή είναι της τάξης του 15 με 30%, μείωση δηλαδή που θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι κλινικά σημαντική, δεδομένου ότι τέτοια μείωση παρατηρείται μετά από τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής.
Πόσο όμως διαρκεί αυτή η μείωση;
Μετά την άσκηση, και για περίπου 12 με 24 ώρες, τα επίπεδα τριγλυκεριδίων μειώνονται σημαντικά. Αργότερα αυξάνουν, αλλά παραμένουν μειωμένα σε σχέση με πριν την άσκηση, για 2 με 3 μέρες μετά την άσκηση. Οι μελέτες έχουν δείξει έως τώρα ότι οι επιδράσεις της άσκησης δεν είναι αποτέλεσμα προπόνησης αλλά αποτέλεσμα της τελευταίας συνεδρίας άσκησης. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η άσκηση δεν χρειάζεται να είναι συνεχόμενη, αλλά μπορεί να είναι και διαλειμματική 10-λεπτων περιόδων. Έχει φανεί ότι η ενεργειακή δαπάνη και όχι η ένταση της άσκησης είναι ο παράγοντας που καθορίζει την επίδραση.
Πόση άσκηση όμως χρειάζεται;
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, για να έχει δράση η άσκηση πρέπει να συνοδεύεται με ενεργειακό έλλειμμα 500-600 θερμίδων και άνω. Αν, όμως, συνδυάσουμε ήπια άσκηση, με κατανάλωση 300 θερμίδων, με ήπια υποθερμιδική δίαιτα με μείωση της ενεργειακής πρόσληψης κατά 300 θερμίδες, μειώνονται κατά περίπου 20% τα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο στάδιο νηστείας και στο μεταγευματικό στάδιο.
Ο συνδυασμός αυτός αποτελεί πιο πρακτικό και εφικτό στόχο, από ό,τι η άσκηση μόνη της, ιδιαίτερα για άτομα που δεν μπορούν να ασκηθούν για παρατεταμένο χρόνο σε μέτριες ως υψηλές εντάσεις, όπως πολλά άτομα που ακολουθούν καθιστική ζωή. Μείωση της ενεργειακής πρόσληψης, μπορεί εύκολα να επιτευχθεί με μικρή μείωση της μερίδας φαγητού ή με μείωση της τάξης των 30 γραμμαρίων σε λιπαρό κρέας, 1 φέτας ψωμιού, 2 κουταλιών του γλυκού βουτύρου και ενός φλιτζανιού αναψυκτικού.
Η αύξηση στην ενεργειακή δαπάνη κατά 300 θερμίδες μπορεί να επιτευχθεί με τρέξιμο για 30 περίπου λεπτά, ή σχετικά έντονο βάδισμα για 70 λεπτά, ή χαλαρό περπάτημα, όπως μια βόλτα στο πάρκο για περίπου μιάμιση ώρα. Η μείωση της ενεργειακής πρόσληψης μέσω της δίαιτας και η άσκηση μπορούν να χρησιμοποιούνται ξεχωριστά, ή να συνδυάζονται, ανάλογα με τις δυνατότητες και προτιμήσεις του ατόμου.
Σε συνδυασμό με την άσκηση, ιδιαίτερα σημαντικές είναι και οι διατροφικές αλλαγές, αφού μπορούν να μειώσουν τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα μέχρι και 20%.
Οι διαιτητικές συστάσεις για να μειωθούν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων περιλαμβάνουν τα εξής:
– Αποφυγή τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένο λίπος.
– Μείωση των απλών υδατανθράκων (π.χ. ζάχαρη).
– Δίαιτα απώλειας βάρους, σε περίπτωση που το βάρος δεν είναι το ιδανικό.
– Μείωση στη πρόσληψη οινοπνευματωδών ποτών.
– Αύξηση στην πρόσληψη φυτικών ινών από λαχανικά, φρούτα και προϊόντα ολικής αλέσεως.
– Κατανάλωση τροφών που είναι πλούσιες σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τουλάχιστον 1-2 φορές την εβδομάδα (π.χ. σκουμπρί, σαρδέλα, σολομό, πέστροφα, τσιπούρα).