Τα αγροτικά ιδρύματα που υπάγονται στο Εθνικό Ιδρυμα Αγροτικής
Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ) βάσει του «σχεδίου» του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης
και Τροφίμων συγχωνεύονται-διαλύονται και 30 χρόνια κόπων τινάζονται
στον αέρα, όπως τονίζουν η ΒΙΟΖΩ και το ΗΛΕΣΙΟΝ.
Αποστολή της Τράπεζας Γενετικού Υλικού (Τ.Γ.Υ.) ήταν η προστασία
και διάσωση των φυτών της ελληνικής βιοποικιλότητας. Από το 1981 έως
σήμερα συγκέντρωσε και διατηρεί 14.500 πολύτιμους σπόρους άγριων και
καλλιεργούμενων συγγενών φυτών.
Στην Ελλάδα, ως τράπεζες γενετικού υλικού φυτών λειτουργούν
συλλογές σπόρων σε κάθε Γεωπονική Πανεπιστημιακή Σχολή, καθώς κι οι
τράπεζες σπόρων του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων, του
Ινστιτούτου «Αρχιπέλαγος», του Δικτύου για τη Βιοποικιλότητα και την
Οικολογία στη Γεωργία «Αιγίλοπας» και της ΜΚΟ «Πελίτι».
Η πρώτη και μεγαλύτερη στην Ελλάδα τράπεζα είναι αυτή του Εθνικού
Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ), στη Θέρμη Θεσσαλονίκης, στα ταμεία
της οποίας είναι «κατατεθειμένα» 14.500 διαφορετικά είδη σπόρων.
Οι τράπεζες γενετικού υλικού έχουν στόχο τη διατήρηση και προστασία καλλιεργούμενων ή άγριων φυτών μακριά από το φυσικό τους περιβάλλον. Οι σπόροι που
φυλάσσονται στις ειδικές συνθήκες των τραπεζών αυτών μπορούν να
παραμείνουν ζωντανοί και για περισσότερα από 100 χρόνια σε ορισμένες
περιπτώσεις. Λίγα γραμμάρια σπόρων μπορούν να δώσουν χιλιάδες φυτά, που
μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την έρευνα, κυρίως όμως για την
αποκατάσταση, ή εμπλουτισμό των πληθυσμών τους στη φύση ύστερα από
κάποια καταστροφή, πυρκαγιές, κατολισθήσεις, πλημμύρες κ.τ.λ.
Η σπουδαιότητα αυτού του είδους των τραπεζών, διαπιστώθηκε όταν αποτεφρώθηκε μεγάλο τμήμα του φοινικοδάσους Πρέβελη
στην Κρήτη, για την αναγέννηση του οποίου σχεδιάζεται «ανάληψη» σπόρων
από το ταμείο της τράπεζας του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου
Χανίων.
Οι τοπικές ποικιλίες των καλλιεργούμενων ειδών είναι δημιούργημα
της επιλογής των αγροτών και της προσαρμογής τους στο περιβάλλον όπου
καλλιεργούνται. Ορισμένες από αυτές, που είναι και αρκετά εμπορεύσιμες,
είναι τα ρόδια Ερμιόνης, η κορινθιακή σταφίδα, τα φασόλια Πρεσπών, το
τοματάκι Σαντορίνης, ο ξινόμαυρος οίνος της Νάουσας, οι επιτραπέζιες
ελιές Χαλκιδικής κ.τ.λ.
Παγκόσμια τράπεζα σπόρων
 |
| Global Seed Vault, Spitsbergen, Norway Η είσοδος |
Η παγκόσμια τράπεζα σπόρων είναι ένα «ασφαλές θησαυροφυλάκιο σπόρων»
που βρίσκεται στο νησί Spitsbergen του νορβηγικού αρχιπελάγους Svalbard
και είναι σε απόσταση 1.120 χιλιομέτρων από το Βόρειο Πόλο. Ξεκίνησε να
λειτουργεί το 2008 και στόχος της είναι να συμβάλει στη συντήρηση της
βιοποικιλότητας του πλανήτη και να συγκεντρωθούν εκεί σπόροι από κάθε
γνωστό είδος φυτού της γης.
Η παγκόσμια τράπεζα σπόρων (Svalbard Global Seed Vault)
χτίστηκε σε ένα παλιό ορυχείο, στο εσωτερικό του οποίου υπάρχουν
κρυμμένα αποθέματα σπόρων απ’ όλη τη διατροφική αλυσίδα. Το υψόμετρο που
βρίσκεται δεν επιλέχθηκε τυχαία αφού έτσι μπορεί να αποφευχθεί το
πρόβλημα ενδεχόμενης αύξησης της στάθμης της θάλασσας και είναι πολύ
βαθιά στη γη ώστε να προστατεύεται ακόμη και από πυρηνική έκρηξη και
ακόμα από σύγκρουση μετεωρίτη. Την κατασκευή του «θησαυροφυλακίου»
χρηματοδότησαν οι ΗΠΑ και η Νορβηγία.
