Τι θα λέγατε να είχατε όποτε το θελήσετε φρεσκοκομμένα ευωδιαστά φύλλα δεντρολίβανου, βασιλικού, δυόσμου και λεβάντας; Να φτιάχνατε σαλάτες με κηπευτικά που μόλις κόψατε; Μην το σκέφτεστε πολύ! Ακόμη κι αν οι γνώσεις σας στην κηπουρική βρίσκονται στα απολύτως στοιχειώδη, μπορείτε να φιλοξενήσετε στο χώρο σας –στην κουζίνα, στο μπαλκόνι ή στη βεράντα– αρκετά από τα αγαπημένα σας μυρωδικά και κηπευτικά.
Σπόροι ή φυτά;
Ξεκινάμε με μια απορία: Σκοπεύετε να αγοράσετε σπόρους ή νεαρά φυτά; Η δεύτερη επιλογή έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας και γρήγορα αποτελέσματα, γιατί από τη στιγμή που τα φυτά έχουν ήδη αναπτυχθεί και με την προϋπόθεση ότι θα «πιάσουν» εκεί όπου θα τα φυτέψετε, μπορείτε σε δύο έως τρεις εβδομάδες να αρχίσετε να κόβετε τα φυλλαράκια τους. Το μόνο που πρέπει να προσέξετε είναι να αγοράσετε υγιή φυτά. Κατά την επιλογή τους, απορρίψτε εκείνα που έχουν αδύναμους και ψιλόλιγνους βλαστούς.
Οι σπόροι, από την άλλη πλευρά, μπορεί να αποδειχθούν πιο οικονομικοί, αφού ένα φακελάκι μπορεί να σας «δώσει» έως και 50 φυτά. Πριν τους αγοράσετε, ελέγξτε αν είστε εντός της εποχής σποράς. Για καλύτερα αποτελέσματα, μην τους σπείρετε εξαρχής στο χώμα. Τοποθετήστε τους ανάμεσα σε βρεγμένα χαρτιά κουζίνας για μία έως δύο μέρες και έπειτα μεταφυτεύστε στο χώμα εκείνους που βλάστησαν.
Σε παρτέρια ή ζαρντινιέρες;
Και στα δύο! Τόσο τα μυρωδικά, όσο και τα κηπευτικά μπορούν να αναπτυχθούν είτε στο χώμα του κήπου είτε σε μεγάλα δοχεία φύτευσης. Το κρίσιμο ερώτημα είναι σε τι εδαφικό μίγμα θα τα φυτέψετε. Όσον αφορά στα μυρωδικά, θα ήταν προτιμότερο, αλλά όχι επιτακτικό, να αποφύγετε τα μίγματα που είναι πλούσια σε οργανική ουσία, όπως και εκείνα που συγκρατούν μεγάλες ποσότητες νερού. Όσον αφορά στα κηπευτικά, των οποίων τα υπόγεια μέρη είναι εδώδιμα (π.χ. καρότα, πατάτες), φροντίστε να τα φυτέψετε σε μίγμα ψιλόκοκκο, χωρίς συσσωματώματα. Γενικά, στο χώμα που θα φυτέψετε τα κηπευτικά, μπορείτε να βάλετε και τα μυρωδικά. Το αντίστροφο, όμως, δεν ισχύει πάντα.
Μυρωδικά
Ξεκινήστε φυτεύοντας δυόσμο, δεντρολίβανο και βασιλικό. Είναι τα λιγότερο απαιτητικά είδη που μπορείτε να βρείτε. Για την ακρίβεια, χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να μην ευδοκιμήσουν. Όταν θα είστε έτοιμοι να περάσετε σε πιο δύσκολες αποστολές, δοκιμάστε το μάραθο και το θυμάρι.
Για να «πιάσουν»
• Να τα τοποθετήσετε σε ένα σημείο απάγκιο και φωτεινό. Ο ήλιος είναι απαραίτητος ώστε να παράγουν τα αιθέρια έλαια, στα οποία χρωστούν τις ευωδιές τους.
• Να αφήσετε τις ενδεικνυόμενες αποστάσεις μεταξύ των φυτών, έτσι ώστε να μην αναπτυχθεί το ένα εις βάρος του άλλου.
• Να τα φυτέψετε σε χώμα με καλή αποστράγγιση.
• Να προγραμματίζετε το πότισμα ανάλογα με τις ανάγκες κάθε είδους, αλλά και με τις καιρικές συνθήκες. Για παράδειγμα, τους καλοκαιρινούς μήνες θα πρέπει να ποτίζετε το δυόσμο καθημερινά, ενώ το δεντρολίβανο μία φορά κάθε πέντε έως 7 μέρες.
Συμβουλές επιτυχίας
• Τοποθετήστε τις γλάστρες με τα μυρωδικά σε υπερυψωμένα περβάζια, έτσι ώστε να μη σκύβετε κάθε φορά που θέλετε να κόψετε τα φυλλαράκια τους.
• Για να διατηρήσετε τους βλαστούς του δυόσμου και της μέντας φουντωτούς, «τσιμπάτε» τις κορυφές τους μία φορά κάθε δέκα μέρες.
• Τα φυτά σας θα μυρίζουν πιο έντονα αν τα «βλέπει» ο ήλιος πάνω από τρεις ώρες την ημέρα.
Δοκιμάστε κάτι καινούριο
• Χρησιμοποιήστε κλωναράκια από τα μυρωδικά σας για να αρωματίσετε το λάδι και το ξύδι. Απλώς, τα κόβετε το πρωί, αφού πέσει η υγρασία αλλά πριν ανέβει πολύ ψηλά ο ήλιος, και τα αφήνετε μέσα στο λάδι ή το ξύδι για δύο εβδομάδες. Στη συνέχεια, το σουρώνετε και το κλείνετε σε γυάλινα μπουκάλια. Ιδανική επιλογή για το κόκκινο ξύδι αποτελεί το δεντρολίβανο, ενώ για το λευκό δοκιμάστε ένα μίγμα από θυμάρι και μαντζουράνα. Για να «χρωματίσετε» μεσογειακά τις συνταγές σας, αρωματίστε το παρθένο ελαιόλαδο με δεντρολίβανο, θυμάρι και μαντζουράνα.
• Κλείστε φυλλαράκια από λεβάντα σε σακουλάκια από βαμβακερό ύφασμα και χρησιμοποιήστε τα ως αρωματικά για τα συρτάρια και τα ντουλάπια σας.
• Προσθέστε στις παγοθήκες φρέσκα φυλλαράκια δυόσμου και φτιάξτε παγάκια για δροσερά κοκτέιλ.
• Στολίστε με βλαστούς από λεβάντα, βασιλικό ή δεντρολίβανο το καθημερινό ή το επίσημο τραπέζι σας. Μπορείτε να στολίσετε τις πετσέτες ή τα κεριά.
Κηπευτικά
Η συνταγή της επιτυχίας για τα κηπευτικά δεν βρίσκεται στη φύτευση, αλλά στις φροντίδες που θα ακολουθήσουν. Πιο συγκεκριμένα, κρύβεται στο πότισμα, στη λίπανση, στο ξεβοτάνισμα, στην προστασία από εχθρούς και ασθένειες, και –σε ορισμένες περιπτώσεις– στη στήριξη των βλαστών.
• Ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίσετε ότι τα φυτά σας θα αξιοποιούν στο μεγαλύτερο βαθμό το νερό που τους ρίχνετε είναι να τα φυτέψετε σε χώμα με επαρκή ποσότητα οργανικής ουσίας. Και αυτό γιατί αυτά τα μίγματα συγκρατούν υγρασία και τη διαθέτουν στις ρίζες όποτε είναι αναγκαίο.
• Όσον αφορά στη λίπανση, προσπαθήστε να φυτέψετε τα φυτά σας σε ένα πλούσιο μίγμα, έτσι ώστε να μη χρειαστεί να τους ρίχνετε πολύ λίπασμα. Αν, βέβαια, στην πορεία δείτε ότι τα φυτά δεν αναπτύσσονται όπως θα έπρεπε, παρότι δεν υπάρχει κάποιο εμφανές πρόβλημα, μπορείτε να προσθέσετε μικρή ποσότητα λιπάσματος για κηπευτικά είδη.
• Ακόμη και αν τα έχετε φυτέψει σε γλάστρες, είναι πιθανόν να δείτε δίπλα τους να ξεφυτρώνουν ζιζάνια. Για να τα αντιμετωπίσετε πριν πνίξουν την καλλιέργειά σας, απλώς ξεριζώστε τα. Είναι υπερβολικό να χρησιμοποιήσετε ζιζανιοκτόνα για ένα μποστάνι με διαστάσεις μιας ζαρντινιέρας ή ενός παρτεριού. Για την ευκολία σας, ξεριζώστε τους «εισβολείς» με το που θα αρχίσουν να ξεπροβάλλουν. Αν περιμένετε να μαζευτούν πολλοί, το ξεβοτάνισμα θα είναι πιο κοπιαστικό και λιγότερο αποτελεσματικό.
• Με το που θα αρχίσετε να αναπτύσσετε το… μποστάνι σας, θα διαπιστώσετε πόσο ενοχλητικά και απειλητικά είναι τα σαλιγκάρια, οι γυμνοσάλιαγκες και οι κάμπιες. Πριν καταφύγετε στα χημικά σκευάσματα φυτοπροστασίας, ρίξτε μια ματιά στις παγίδες που κυκλοφορούν για τα δύο πρώτα και στους βάκιλλους για τις τελευταίες.
• Η στήριξη των βλαστών ή η προστασία των καρπών από το να ακουμπήσουν το χώμα μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική για κάποια είδη, όπως οι φράουλες, τα μπιζέλια, τα φασόλια.
Αχώριστοι φίλοι και άσπονδοι εχθροί
Ορισμένες φορές η φύτευση δύο ή περισσότερων ειδών κοντά το ένα στο άλλο μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τις αποδόσεις της παραγωγής.
Έτσι, μη διστάσετε να συνδυάσετε:
1. Φάβα με πατάτες
2. Καρότα με ραπανάκια ή πράσα
3. Μαρούλια με φράουλες ή κρεμμύδια
4. Ηλίανθους με κολοκύθες ή αγγούρια
Αντίθετα, αποφύγετε να συνδυάσετε:
1. Σπαράγγια με κρεμμύδια ή πατάτες
2. Καρότα με άνηθο
3. Πατάτες με κολοκύθες
πηγη
